Chính sách "Hàng hóa sản xuất tại Việt Nam" sau 6 năm vẫn chưa ra đời: Tiến trình trắc trở và những vướng mắc

Sau vụ bê bối liên quan đến tập đoàn Asanzo, Bộ Công Thương đã đề xuất chính sách xác định hàng hóa "made in Vietnam" từ năm 2018. Tuy nhiên, đến nay, chính sách này vẫn chưa thể ra đời do nhiều vướng mắc, khiến người tiêu dùng và doanh nghiệp tiếp tục phải đối mặt với thách thức trong việc phân biệt hàng hóa.

Chính sách "Hàng hóa sản xuất tại Việt Nam" sau 6 năm vẫn chưa ra đời: Tiến trình trắc trở và những vướng mắc

Vụ bê bối liên quan đến tập đoàn Asanzo nổi lên vào năm 2018, với cáo buộc nhập khẩu linh kiện từ Trung Quốc và dán nhãn "sản xuất tại Việt Nam". Sự việc này đã làm dấy lên lo ngại về tình trạng gian lận xuất xứ hàng hóa, khiến người tiêu dùng khó phân biệt được hàng thật giả.

Để giải quyết vấn đề, Bộ Công Thương đã nhanh chóng khởi xướng đề xuất xây dựng chính sách xác định hàng hóa "made in Vietnam". Mục đích của chính sách này là để minh bạch hóa nguồn gốc hàng hóa, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tạo sân chơi bình đẳng cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, quá trình xây dựng chính sách này đã gặp phải nhiều khó khăn và vướng mắc. Sau 6 năm thảo luận và họp bàn, dự thảo vẫn chưa thể ban hành.

Một trong những vướng mắc lớn nhất là vấn đề thẩm quyền ban hành. Ban đầu, Bộ Công Thương xây dựng dự thảo dưới dạng thông tư. Tuy nhiên, do nội dung vượt quá thẩm quyền của Bộ, nên dự thảo phải chuyển sang xây dựng thành nghị định.

Năm 2021, Chính phủ ban hành Nghị định 111 về nhãn hàng hóa, bao gồm cả quy định về cách ghi nhãn xuất xứ hàng hóa. Nghị định này đã giải quyết được phần nào vấn đề ghi nhãn, nhưng vẫn chưa đưa ra các tiêu chí cụ thể để xác định hàng hóa "made in Vietnam".

Sau khi Nghị định 111 ra đời, Bộ Công Thương tiếp tục xây dựng quy định về hàng hóa "sản xuất tại Việt Nam" ở cấp thông tư. Tuy nhiên, vấn đề thẩm quyền lại tiếp tục phát sinh.

Ngoài vấn đề thẩm quyền, Bộ Công Thương cũng bày tỏ lo ngại về gánh nặng chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Quy định mới có thể yêu cầu doanh nghiệp phải xác định xuất xứ từng linh kiện, nguyên liệu, gây khó khăn và tốn kém cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Quy định mới cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu, khi doanh nghiệp phải tuân thủ cả các quy định trong nước và quốc tế về xuất xứ hàng hóa. Nhìn chung, việc cân bằng giữa minh bạch hóa xuất xứ hàng hóa và đảm bảo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp là một bài toán khó giải.

Để giải quyết các vướng mắc liên quan đến chính sách hàng hóa "sản xuất tại Việt Nam", cần sự vào cuộc của nhiều bộ, ngành chức năng. Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan cần cùng nhau nghiên cứu, thảo luận và tìm ra giải pháp phù hợp.

Trong khi chờ đợi chính sách chính thức ra đời, người tiêu dùng cần chủ động tìm hiểu thông tin về nguồn gốc hàng hóa, lựa chọn các sản phẩm có uy tín và đảm bảo chất lượng. Các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường kiểm tra, giám sát để ngăn chặn tình trạng gian lận xuất xứ hàng hóa, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.