Dạy thêm, học thêm: Cấm hay không cấm?

Dự thảo về dạy thêm, học thêm của Bộ GD-ĐT đang gây nên nhiều tranh cãi và câu hỏi. Quy định mới không cấm giáo viên dạy thêm ngoài trường khiến nhiều người lo lắng về chất lượng giáo dục và áp lực lên học sinh. Bài viết sau đây sẽ phân tích những góc nhìn khác nhau về vấn đề này và đưa ra đề xuất cho tương lai.

Dạy thêm, học thêm: Cấm hay không cấm?

Dạy thêm, học thêm đã trở thành một hiện tượng phổ biến trong hệ thống giáo dục phổ thông Việt Nam từ hàng chục năm nay. Từ bậc tiểu học đến THPT, học sinh đều đổ xô đi học thêm, thậm chí có em học một môn với 2-3 giáo viên khác nhau. Điều này đã tạo ra một thị trường béo bở cho các giáo viên và trung tâm dạy thêm, nhưng cũng đặt ra nhiều vấn đề về chất lượng giáo dục và áp lực lên học sinh.

Theo một khảo sát được trích dẫn trong bài viết, một học sinh lớp 12 đã dành tới 16 giờ/tuần để học thêm, trong khi số tiết học chính khóa của em chỉ là 29 tiết/tuần. Chưa kể đến những tiết học thêm bắt buộc do nhà trường tổ chức. Thực trạng này cho thấy học sinh hiện nay đang phải chịu một khối lượng học tập quá lớn, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng phát triển toàn diện.

Một số giáo viên còn bị tố cáo ép học sinh học thêm bằng nhiều cách khác nhau, gây bức xúc trong dư luận. Thậm chí, có những trường hợp giáo viên "dìm hàng" học sinh không đi học thêm, khiến các em bị mặc cảm và mất động lực học tập.

Dự thảo Thông tư quy định về dạy thêm, học thêm được Bộ GD-ĐT đưa ra lấy ý kiến vào tháng 10/2023 đã nhận được nhiều phản hồi trái chiều. Theo đó, dự thảo không cấm giáo viên dạy thêm ngoài nhà trường, và đưa ra một số quy định về việc tổ chức dạy thêm học thêm trong trường.

Quy định mới này được cho là nhằm đáp ứng nhu cầu học thêm của học sinh và tạo thêm thu nhập cho giáo viên. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại rằng nó có thể tạo ra nhiều hệ lụy tiêu cực. Thứ nhất, việc giáo viên dạy thêm ngoài nhà trường có thể làm giảm chất lượng giáo dục tại lớp học chính khóa. Thứ hai, học sinh vẫn sẽ phải chịu áp lực học thêm như trước, thậm chí còn nhiều hơn khi giáo viên được phép dạy thêm thoải mái. Thứ ba, việc mở rộng dạy thêm học thêm trong trường có thể tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh, khiến giáo viên và học sinh chỉ chăm chú vào việc tăng điểm số mà bỏ qua những giá trị giáo dục cốt lõi.

Để cải thiện chất lượng giáo dục và giảm bớt áp lực học thêm, chúng ta cần có một chiến lược toàn diện, trong đó có các biện pháp sau:

* **Đổi mới chương trình giáo dục:** Chương trình giáo dục hiện hành còn quá nặng về lý thuyết và thiếu thực tiễn. Cần thiết phải xây dựng chương trình học phù hợp với nhu cầu của thế kỷ 21, chú trọng phát triển năng lực sáng tạo, giải quyết vấn đề và giao tiếp của học sinh.

* **Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên:** Giáo viên là yếu tố quyết định chất lượng giáo dục. Cần phải đầu tư đào tạo giáo viên, nâng cao năng lực chuyên môn và đổi mới phương pháp giảng dạy. Giáo viên cũng cần được tạo điều kiện để nâng cao trình độ và tham gia các hoạt động nghiên cứu đổi mới.

* **Đổi mới phương pháp đánh giá học sinh:** Phương pháp đánh giá hiện hành chủ yếu dựa trên điểm số, tạo ra áp lực học thêm nặng nề cho học sinh. Cần xây dựng hệ thống đánh giá toàn diện hơn, chú trọng đánh giá năng lực thực tế và phẩm chất của học sinh.

* **Tăng cường sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng:** Phụ huynh và cộng đồng có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giáo dục trẻ em. Nhà trường cần phối hợp chặt chẽ với phụ huynh, tạo điều kiện cho phụ huynh tham gia vào các hoạt động giáo dục của con em mình. Cộng đồng cũng có thể đóng góp vào việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh và tích cực cho trẻ em.

Dạy thêm, học thêm là một vấn đề phức tạp với nhiều góc nhìn khác nhau. Việc cho phép giáo viên dạy thêm ngoài nhà trường có thể đáp ứng nhu cầu học thêm của học sinh, nhưng cũng đặt ra nhiều lo ngại về chất lượng giáo dục và áp lực học thêm. Để cải thiện chất lượng giáo dục và giảm bớt áp lực học thêm, chúng ta cần có một chiến lược toàn diện. Bài viết trên đã đưa ra một số đề xuất nhằm giải quyết vấn đề này, nhưng đây chỉ là một phần của hành trình dài đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội.