Trong quá trình tiếp thu ý kiến về dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, Chính phủ đưa ra hai phương án liên quan đến việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần cho người lao động. Cả hai phương án đều nhằm đảm bảo quyền lợi người lao động và hạn chế số người hưởng một lần, nhưng lại có những ưu nhược điểm khác nhau.
Hai phương án được Chính phủ đề xuất đều có những ưu thế và hạn chế nhất định. Phương án 1 ưu tiên giữ nguyên quyền lợi của những người đã tham gia bảo hiểm xã hội trước khi luật có hiệu lực, nhưng lại không thể giải quyết được vấn đề hạn chế số người hưởng bảo hiểm một lần. Trong khi đó, phương án 2 cho phép người lao động rút một phần bảo hiểm, nhưng cũng hạn chế quyền được hưởng bảo hiểm xã hội sau này.
* Quy định khác nhau đối với các nhóm người lao động:
* Nhóm 1: Tham gia bảo hiểm xã hội trước khi luật có hiệu lực (dự kiến vào ngày 1/7/2025), được rút bảo hiểm xã hội một lần sau 12 tháng không tham gia.
* Nhóm 2: Tham gia bảo hiểm xã hội từ ngày luật có hiệu lực trở đi, không được rút bảo hiểm xã hội một lần.
* Bổ sung nhiều quyền lợi cho người lao động lựa chọn bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội, không rút bảo hiểm một lần.
* Cho phép người lao động rút một phần bảo hiểm, nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng.
* Thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng bảo hiểm xã hội.
Cả hai phương án đều hướng tới mục tiêu chung là đảm bảo quyền lợi lâu dài, an sinh xã hội bền vững cho người lao động theo mức độ và cách thức khác nhau, đồng thời hạn chế tình trạng hưởng bảo hiểm xã hội một lần.
Chính phủ nhấn mạnh đây là vấn đề phức tạp, cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Việc lựa chọn phương án nào sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tác động đến người lao động, khả năng thực hiện và tác động đến quỹ bảo hiểm xã hội.
Chính phủ tiếp tục thống nhất trình và đề nghị Quốc hội xem xét quyết định lựa chọn 1 trong 2 phương án. Việc này sẽ giúp xóa bỏ những bất cập trong chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần hiện hành, đảm bảo quyền lợi của người lao động và thúc đẩy sự phát triển bền vững của hệ thống bảo hiểm xã hội.
Để mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội, Chính phủ cho rằng cần phải thực hiện tổng thể, đồng bộ các giải pháp, bao gồm:
* Siết chặt quản lý, tránh lạm dụng chính sách bảo hiểm xã hội.
* Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của việc tham gia bảo hiểm xã hội.
* Cung cấp các dịch vụ bảo hiểm xã hội thuận tiện, dễ tiếp cận và có chất lượng cao.
* Hỗ trợ tài chính cho những người có hoàn cảnh khó khăn hoặc tạm thời không đủ điều kiện tham gia bảo hiểm xã hội.