Di sản nông nghiệp Việt Nam: Câu chuyện về "Người mở đường" Võ Tòng Xuân

Được biết đến như một "người mở đường" trong hợp tác quốc tế, Giáo sư, Tiến sĩ Võ Tòng Xuân đã để lại di sản to lớn cho nền nông nghiệp Việt Nam, đặc biệt là tại ĐBSCL và miền núi phía Bắc, nơi ông đóng vai trò quan trọng trong việc đưa hệ thống canh tác trên đất dốc bền vững vào áp dụng.

Di sản nông nghiệp Việt Nam: Câu chuyện về "Người mở đường" Võ Tòng Xuân

Ngày 19/8/2024, cộng đồng khoa học nông nghiệp Việt Nam và thế giới đã mất đi một nhà khoa học lỗi lạc, "Người mở đường" cho hợp tác quốc tế, Anh hùng lao động, Giáo sư, Tiến sĩ Võ Tòng Xuân. Sự ra đi của ông để lại một khoảng trống to lớn trong lòng những người đồng nghiệp và lớp học trò mà ông đã dìu dắt.

Những năm sau giải phóng, Việt Nam rơi vào khủng hoảng lương thực trầm trọng, nạn rầy nâu hoành hành dữ dội, khiến hàng trăm ngàn ha lúa tại ĐBSCL bị "cháy". Trước tình hình đó, Giáo sư Võ Tòng Xuân đã mạnh dạn đề nghị Viện lúa quốc tế (IRRI) hỗ trợ giống lúa kháng rầy. Với số lượng hạn chế chỉ 5 gam hạt giống IR36, ông Xuân đã lội ruộng, tách từng nhánh lúa để nhân giống nhanh, cung cấp cho nông dân. "Màu xanh no ấm" dần trở lại với bà con nơi đây.

Di sản nông nghiệp Việt Nam: Câu chuyện về "Người mở đường" Võ Tòng Xuân

PGS.TS. Hoàng Văn Phụ, cựu sinh viên của Giáo sư Xuân, kể lại rằng, ấn tượng ban đầu về người thầy của mình là một nhà khoa học giản dị, tâm huyết với nghề. Trong những lần xuống thăm cán bộ, sinh viên tại các trường đại học nông nghiệp, ông Xuân luôn động viên các em học tiếng Anh, mở rộng kiến thức và tranh thủ mọi cơ hội để tiếp cận với nguồn tri thức quốc tế. Lời động viên và chia sẻ của ông đã truyền cảm hứng, thôi thúc nhiều thế hệ sinh viên theo đuổi sự nghiệp nghiên cứu khoa học.

Với tầm nhìn xa trông rộng, Giáo sư Võ Tòng Xuân đã tận dụng thời điểm Việt Nam bước vào thời kỳ đổi mới (1987) để tìm kiếm nguồn tài trợ cho các hiệu trưởng trường nông nghiệp đi tham quan ở các nước Đông Nam Á. Chuyến đi này đã mở ra cơ hội hợp tác quốc tế cho nhiều trường đại học nông nghiệp Việt Nam. Trường Đại học Nông lâm - Đại học Thái Nguyên là một điển hình, nơi đã phát triển hợp tác quốc tế mạnh mẽ và vươn lên trở thành trường có hợp tác quốc tế tốt nhất trong cả nước vào thời điểm đó.

Di sản nông nghiệp Việt Nam: Câu chuyện về "Người mở đường" Võ Tòng Xuân

Không chỉ góp phần thay đổi diện mạo nông nghiệp ĐBSCL, Giáo sư Võ Tòng Xuân cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hệ thống nông nghiệp cho vùng núi phía Bắc. Hệ thống canh tác trên đất dốc bền vững thực hiện trên cả nước, nhưng tại miền núi phía Bắc, nó đã mang lại những hiệu quả rõ rệt, giúp giữ nước, giữ đất, tăng năng suất cây trồng và đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp.

Những đóng góp của Giáo sư Võ Tòng Xuân trong việc mở cửa nền nông nghiệp nước nhà, đưa chuyên gia, chương trình dự án, giao lưu hợp tác quốc tế đã tạo nền tảng cho phát triển nông lâm nghiệp và nông thôn Việt Nam. Ông xứng đáng được ghi nhận là "Người mở đường" cho hợp tác quốc tế, góp phần đưa nền nông nghiệp Việt Nam hội nhập với thế giới.

PGS.TS Hoàng Văn Phụ, người học trò gắn bó với Giáo sư Võ Tòng Xuân, không khỏi xúc động khi nhắc đến người thầy của mình: "Tôi luôn biết ơn thầy Xuân vì ông đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong sự nghiệp khoa học. Ông là người tận tâm, giản dị, luôn quan tâm đến học trò và luôn hướng đến sự phát triển của nông nghiệp Việt Nam".

Di sản của Giáo sư Võ Tòng Xuân không chỉ là những công trình khoa học mà còn là tinh thần say mê nghiên cứu, cống hiến trọn đời cho sự phát triển của đất nước. Ông đã truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ học trò theo đuổi nghề nông và tiếp tục xây dựng nền tảng vững chắc cho nền nông nghiệp Việt Nam trong tương lai.