Với mục tiêu xây dựng chiến lược nền tảng phát triển đại học định hướng đổi mới sáng tạo, Diễn đàn đổi mới sáng tạo quốc gia 2024 đã được tổ chức. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, hình bóng của "trường đại học" trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia vẫn còn rất mờ nhạt, cần nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả.
Sứ mệnh của đại học bao gồm đào tạo, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Trong khi nhiệm vụ đào tạo và nghiên cứu đã được nhiều trường đại học tại Việt Nam thực hiện tương đối tốt, thì đổi mới sáng tạo vẫn còn là "điểm yếu" của nhiều cơ sở giáo dục.
Theo ông Nguyễn Trung Dũng, Tổng Giám đốc BK Holdings, Chủ tịch Mạng lưới đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp ĐH - CĐ Việt Nam (VNEI), hiện nay, hoạt động đổi mới sáng tạo của nhiều trường đại học ở Việt Nam vẫn chỉ dừng lại ở mức độ tổ chức các cuộc thi cho sinh viên, mà không có tác động thực tế hoặc mang tính bền vững.
Ông Dũng nhấn mạnh rằng, đổi mới sáng tạo không chỉ là một phong trào, mà cần được các trường đại học quan tâm đúng mức và đầu tư đúng hướng. Các lãnh đạo trường đại học cần thay đổi tư duy, coi trọng giá trị của hoạt động đổi mới sáng tạo, chứ không chỉ tập trung vào tuyển sinh, thu học phí và nâng cao chất lượng đào tạo.
Một trong những vấn đề nan giải trong đổi mới sáng tạo của đại học tại Việt Nam là sự thiếu hụt các tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo. Hầu hết các trường đại học đều chưa có những phòng ban, trung tâm hoặc đơn vị chuyên trách hỗ trợ đổi mới sáng tạo cho sinh viên và giảng viên.
Ông Dũng cho biết, VNEI đã nhận thấy "nỗi đau" này của các trường đại học. Theo ông, các trường đại học cần đầu tư xây dựng những tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo, cung cấp các dịch vụ đào tạo, tư vấn, hỗ trợ tài chính và kết nối với doanh nghiệp cho sinh viên và giảng viên.
TS Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học và công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), nhấn mạnh tầm quan trọng của "mô hình chia sẻ" trong đổi mới sáng tạo. Theo ông Quất, các trường đại học cần hướng tới mô hình này, thay thế cho "mô hình sở hữu" truyền thống.
Mô hình chia sẻ cho phép các trường đại học tối ưu hóa nguồn lực và tạo ra giá trị mới. Ví dụ, thay vì xây dựng phòng thí nghiệm riêng, các trường có thể hợp tác với nhau để sử dụng phòng thí nghiệm của nhau. Điều này giúp tiết kiệm chi phí và tạo ra cơ hội hợp tác nghiên cứu giữa các trường đại học.
Tuy nhiên, việc triển khai mô hình chia sẻ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong đại học tại Việt Nam cũng gặp phải những thách thức về cơ chế, chính sách.
Hiện nay, Luật Viên chức không cho phép những người lãnh đạo các khoa, các viện của trường tham gia lãnh đạo các doanh nghiệp bên ngoài trường. Điều này cản trở việc hợp tác giữa các trường đại học và doanh nghiệp trong hoạt động đổi mới sáng tạo.
Ngoài ra, Luật quản lý tài sản công cũng chưa cho phép sử dụng các không gian công cho khu vực doanh nghiệp và hạ tầng, thiết bị, phòng thí nghiệm của các trường đại học. Điều này khiến các trường đại học gặp khó khăn trong việc hợp tác với doanh nghiệp và tạo ra các sản phẩm, dịch vụ đổi mới sáng tạo.
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn cho rằng, tính kết nối thông qua mạng lưới, chia sẻ nguồn lực, ý tưởng và cùng đề xuất cơ chế chính sách là giải pháp quan trọng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong đại học.
Việc chủ động kết nối, xây dựng mạng lưới giữa các trung tâm đổi mới sáng tạo sẽ mang lại lợi ích chung cho tất cả các bên liên quan, giúp chia sẻ nguồn lực, ý tưởng và đề xuất các cơ chế chính sách phù hợp. Theo ông Sơn, đây là hướng đi để hệ thống giáo dục đại học Việt Nam đạt được mục tiêu tạo ra đột phá trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo.
Đăng ký VIP Member