Đơn vị hành chính kỳ lạ nhất Việt Nam: Thị trấn có tên dài nhất và bí ẩn đằng sau các đô thị nông trường

Nằm sâu trong miền Trung, thị trấn Nông Trường Việt Trung (Quảng Bình) nắm giữ kỷ lục về đơn vị hành chính cấp xã có tên dài nhất nước ta với 19 chữ cái. Không chỉ vậy, những thị trấn nông trường ẩn chứa nhiều điều thú vị về nguồn gốc, nhiệm vụ và sự thay đổi qua thời gian.

Đơn vị hành chính kỳ lạ nhất Việt Nam: Thị trấn có tên dài nhất và bí ẩn đằng sau các đô thị nông trường

Thị trấn Nông Trường Việt Trung thuộc huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, tự hào là đơn vị hành chính cấp xã có tên dài nhất Việt Nam, với 19 chữ cái. Đây là thị trấn thuộc dạng "nông trường quốc doanh", hình thành từ khu dân cư tập trung của các nông trường do Chính phủ Việt Nam xây dựng.

Sau khi miền Bắc được giải phóng, để khai thác hiệu quả những vùng đất hoang hóa, Chính phủ đã thành lập hệ thống các nông trường quốc doanh. Những khu dân cư tập trung hình thành xung quanh nông trường dần phát triển thành các thị trấn, được gọi chung là "thị trấn nông trường".

Tại thời điểm cao nhất, cả nước có hơn 50 thị trấn nông trường. Tuy nhiên, khi bước sang thế kỷ XXI, nhiều thị trấn nông trường được giải thể hoặc chuyển đổi thành các đơn vị hành chính cấp xã thông thường. Hiện nay, chỉ còn 8 thị trấn nông trường còn tồn tại, phân bố rải rác ở các tỉnh Quảng Bình, Lạng Sơn, Hà Giang, Sơn La, Yên Bái, Lào Cai.

Theo tiêu chí phân loại đô thị hiện nay, các thị trấn nông trường được xếp vào loại 5, ngoại trừ thị trấn Nông Trường Mộc Châu (Sơn La) được xếp loại đô thị loại 4. Tiêu chí phân loại bao gồm quy mô dân số, mật độ dân số, tỷ lệ lao động phi nông nghiệp, cơ sở hạ tầng, vị trí địa lý và chức năng của địa phương.

Đối với đô thị loại IV, tiêu chí về quy mô dân số là từ 50.000 người trở lên. Khu vực nội thị, nếu có, phải đạt từ 20.000 người trở lên. Mật độ dân số toàn đô thị cũng phải đạt từ 1.200 người/km2 trở lên, và tỷ lệ lao động phi nông nghiệp toàn đô thị phải đạt từ 55% trở lên.

Tại miền Bắc, thị trấn Nông Trường Thái Bình thuộc tỉnh Lạng Sơn là thị trấn nông trường lâu đời nhất còn tồn tại. Thành lập vào năm 1965, thị trấn này có diện tích khoảng 12 km2, dân số khoảng 1.500 người. Vị trí gần Quốc lộ 31 và sông Lục Nam giúp thị trấn có hệ thống giao thông thuận lợi, thuận lợi cho phát triển kinh tế.

Ban đầu, nhiệm vụ chính của các thị trấn nông trường là phát triển nông nghiệp. Tuy nhiên, sau khi một số thị trấn được chuyển đổi thành đơn vị hành chính cấp xã, nhiệm vụ của chúng cũng dần thay đổi. Hiện nay, các thị trấn nông trường tập trung phát triển các ngành nghề dịch vụ, thương mại, du lịch và công nghiệp.

Với sự phát triển nhanh chóng của đô thị hóa, tương lai của các thị trấn nông trường còn nhiều ẩn số. Một số thị trấn có thể sẽ tiếp tục phát triển thành các đô thị loại cao hơn, trong khi số khác có thể duy trì quy mô và chức năng hiện tại. Tuy nhiên, chắc chắn rằng những thị trấn nông trường sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế và xã hội của các tỉnh miền núi và trung du phía Bắc.