Sau làn sóng phản đối từ dư luận, các chuyên gia đã lên tiếng giải thích về quy trình trùng tu Chùa Cầu tại Hội An. Họ khẳng định dự án được thực hiện một cách khoa học, bài bản và thận trọng, thậm chí có khả năng nhận được những giải thưởng quốc tế.
Dự án Trùng tu Chùa Cầu: Bài bản, Thận trọng, Có thể Nhận Giải thưởng Quốc tế
Những ngày gần đây, di tích Chùa Cầu (Hội An) gây tranh cãi khi xuất hiện với diện mạo mới tươi tắn hơn. Nhiều ý kiến cho rằng công trình đã mất đi vẻ rêu phong, cổ kính. Trước những phản ứng này, nhiều chuyên gia đã lên tiếng làm rõ.
PGS.TS Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia - khẳng định dự án trùng tu Chùa Cầu là một trong những dự án được thực hiện khoa học, bài bản và thận trọng nhất từ trước đến nay. Dự án có sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước địa phương, các nhà khoa học trong nước và các chuyên gia quốc tế, tuân thủ một quy trình nghiêm ngặt và cụ thể.
Dự án Trùng tu Chùa Cầu: Bài bản, Thận trọng, Có thể Nhận Giải thưởng Quốc tế
"Quá trình thực hiện trải qua 5 năm, từ nghiên cứu, xây dựng dự án, hạ giải thi công, làm nhà bao che đến thi công hoàn thiện. Hiếm có dự án tu bổ di tích nào tổ chức nhiều hội thảo khoa học bàn về quá trình tu bổ như vậy, từ những vấn đề như có hạ giải hay không, khi trùng tu có làm mặt cầu cong hay không", PGS.TS Đặng Văn Bài cho biết.
Đặc biệt, trong quá trình thực hiện, nhà bao che công trình cho phép du khách và người dân quan sát trực tiếp quá trình tháo dỡ, tu bổ di tích, đảm bảo tính minh bạch và sự tham gia của cộng đồng.
Dự án Trùng tu Chùa Cầu: Bài bản, Thận trọng, Có thể Nhận Giải thưởng Quốc tế
PGS.TS Đặng Văn Bài nhấn mạnh, sau khi trùng tu, không thể vừa có những cấu kiện mới vừa có vẻ rêu phong. Các chuyên gia quyết định đưa di tích về màu gốc sau khi nghiên cứu và phát hiện màu sắc thực của chùa trong quá khứ.
"Vẻ rêu phong tạo ra sự cổ xưa, hoài niệm nhưng đó cũng là yếu tố gây hại cho di tích, di sản. Sau khi quét sơn trông như mới, nhưng vài năm sau, với điều kiện thời tiết Việt Nam, di tích sẽ rêu phong trở lại. Nếu đã quét lại sơn, di tích sẽ trông mới. Việc quét sơn được thực hiện dựa trên những nghiên cứu rõ ràng, không phải ai thích thì làm nấy", PGS.TS Đặng Văn Bài giải thích.
Dự án Trùng tu Chùa Cầu: Bài bản, Thận trọng, Có thể Nhận Giải thưởng Quốc tế
Với tiến trình trùng tu bài bản, thận trọng này, PGS.TS Đặng Văn Bài tin tưởng rằng trong tương lai, dự án trùng tu Chùa Cầu có thể nhận được những giải thưởng quốc tế. Trước đó, Hội An đã nhận được giải thưởng với đề án bảo tồn phố cổ. Dự án trùng tu Chùa Cầu nếu được trình bày bài bản có khả năng nhận được giải thưởng tương tự.
Kiến trúc sư Trương Ngọc Lân - Phó Trưởng khoa Kiến trúc và Quy hoạch (Đại học Xây dựng Hà Nội) - khẳng định sau khi trùng tu, di tích Chùa Cầu không lệch tông so với tổng thể kiến trúc khu vực Hội An, Quảng Nam.
Dự án Trùng tu Chùa Cầu: Bài bản, Thận trọng, Có thể Nhận Giải thưởng Quốc tế
Ông Lân cũng giải thích rằng, đặc thù của những công trình ở Việt Nam và một số nước Đông Á là sử dụng vữa trát tường, phủ sơn. Do đó, khi trùng tu, tôn tạo, đặc biệt là quét sơn, sẽ không tránh khỏi "cảm giác mới".
"Vật liệu sơn không có cách nào làm nó ở dạng cũ, ngoại trừ trường hợp tô vẽ lên, tạo sự cổ kính giả. Tôi không quá đồng tình với hành động này bởi việc tạo những dấu ấn thời gian đang làm sai lệch tính nguyên gốc của di tích", KTS Trương Ngọc Lân nêu.
Dự án Trùng tu Chùa Cầu: Bài bản, Thận trọng, Có thể Nhận Giải thưởng Quốc tế
Ông Trương Ngọc Lân thẳng thắn cho rằng, việc trùng tu di tích là công việc mang tính khoa học, không phải vấn đề có thể đưa ra biểu quyết hay đo đếm mức độ đồng thuận.
Tuy nhiên, ở một số nước trên thế giới, quá trình trùng tu được thực hiện rất minh bạch, công khai. Khi trùng tu Nhà thờ Đức Bà (Pháp), một cuộc triển lãm riêng được tổ chức để giới thiệu riêng về phương thức trùng tu, quá trình trùng tu một cách rõ ràng, cặn kẽ. Ở Nhật Bản, khi trùng tu di tích, họ đã dựng nhà bao che công trình bằng kính để người dân có thể thấy rõ từng công đoạn trùng tu, tôn tạo di tích.