Để đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, Chính phủ đã đề xuất 19 chính sách đặc thù, bao gồm ưu đãi cho nhà thầu chuyển giao công nghệ, khai thác quỹ đất vùng phụ cận ga đường sắt và giảm thủ tục khai thác mỏ.
Đường sắt tốc độ cao Bắc Nam: Chính phủ đề xuất 19 chính sách đặc thù để đẩy nhanh tiến độ
Chính phủ vừa trình Quốc hội đề án chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, dự kiến khởi công vào năm 2027 và hoàn thành vào năm 2035. Tuyến đường dài khoảng 1.541 km với tốc độ thiết kế 350 km/h, kết hợp vận chuyển hành khách và hàng hóa. Tổng mức đầu tư sơ bộ ước tính khoảng 67,34 tỷ USD.
Để đảm bảo tiến độ thực hiện dự án, Chính phủ đã đề xuất 19 chính sách đặc thù, chia thành các nhóm sau:
* Nhà thầu ưu tiên sử dụng sản phẩm Việt Nam
* Cơ chế bố trí vốn đầu tư
* Địa phương khai thác quỹ đất vùng phụ cận ga đường sắt
* Địa phương được điều chỉnh khai thác mỏ phục vụ dự án
* Thủ tục thiết kế, lựa chọn nhà thầu và phòng chống tiêu cực
* Nhà thầu phải ưu tiên sử dụng sản phẩm công nghiệp đường sắt, công nghiệp hỗ trợ do doanh nghiệp Việt Nam sản xuất.
* Các sản phẩm công nghệ mới mà trong nước chưa có được ưu tiên chuyển giao.
* Chính phủ sẽ huy động vốn từ nhiều nguồn, bao gồm trái phiếu chính phủ, ODA và vốn vay ưu đãi.
* Dự án sẽ được đảm bảo nguồn vốn đầy đủ qua các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn.
* Chính quyền cấp tỉnh được giữ lại 50% nguồn thu từ quỹ đất vùng phụ cận nhà ga.
* Địa phương được điều chỉnh chức năng sử dụng đất, quy hoạch và quy định về không gian theo nhu cầu dự án.
* Địa phương được điều chỉnh trữ lượng, thời gian khai thác và công suất khai thác mỏ mà không phải lập dự án điều chỉnh hoặc đánh giá tác động môi trường.
* Các mỏ vật liệu chưa được cấp phép có thể được bổ sung vào quy hoạch khai thác theo yêu cầu dự án.
* Áp dụng thiết kế FEED (Thiết kế kỹ thuật tổng thể) thay cho thiết kế cơ sở để rút ngắn thời gian.
* Thành lập Tổ thẩm định kiểm tra công tác lựa chọn nhà thầu để phòng chống tiêu cực.
Theo nguyên Thứ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông, các chính sách đặc thù là cần thiết để rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư và khởi công dự án đúng lộ trình. Chính phủ cũng cần có cơ chế hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp đường sắt và công nghiệp phụ trợ, thu hút nhân lực chất lượng cao cho dự án.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho đất nước, bao gồm:
* Giảm thời gian đi lại giữa các thành phố lớn
* thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội các địa phương
* Tạo động lực cho phát triển công nghiệp đường sắt và công nghiệp phụ trợ
* Góp phần hiện đại hóa hệ thống giao thông vận tải quốc gia
Việc triển khai thành công dự án sẽ là một bước tiến quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam.