GS Đoàn Quỳnh: Trí thức uyên thâm, trái tim son của toán học Việt Nam

GS Đoàn Quỳnh là một trí thức uyên bác, am hiểu sâu rộng về toán học và giáo dục toán học. Với những cống hiến to lớn trong nghiên cứu, đào tạo và phổ biến toán học, ông được coi là một tượng đài của toán học Việt Nam.

GS Đoàn Quỳnh: Trí thức uyên thâm, trái tim son của toán học Việt Nam

GS Đoàn Quỳnh sinh ngày 27 tháng 8 năm 1933 trong một gia đình trí thức. Thân mẫu ông là cụ Đặng Thị Hiếu (Ninette Jean), một nữ sinh xinh đẹp và thông minh của trường Đồng Khánh, Huế. Thân phụ ông là cụ Đoàn Nồng, một trí thức tây học, từng làm hiệu trưởng Trường Lam Sơn (Thanh Hóa) và hiệu phó Trường Chu Văn An.

Năm 1956, Đoàn Quỳnh tốt nghiệp Khóa 1, ban Toán, Trường Đại học sư phạm Hà Nội. Ông được giữ lại làm cán bộ giảng dạy và năm 1961, ông được cử đi đào tạo nghiên cứu sinh tại Trường Đại học tổng hợp Lomonosov (Liên Xô). Kết quả nghiên cứu của ông trong giai đoạn này được công bố trong một bài báo dày 60 trang, đóng góp vào việc phân loại nhóm Lie.

GS Đoàn Quỳnh: Trí thức uyên thâm, trái tim son của toán học Việt Nam

Trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ, mặc dù đất nước gặp nhiều khó khăn, Đoàn Quỳnh cùng các giảng viên toán vẫn hăng say nghiên cứu học thuật. Năm 1967, nhà toán học vĩ đại Grothendieck đến thăm Việt Nam và có một chuỗi bài giảng. Đoàn Quỳnh được chọn làm phiên dịch cho Grothendieck, để lại ấn tượng sâu sắc trong ông.

GS Đoàn Quỳnh là một nhà toán học uyên bác, am hiểu nhiều lĩnh vực. Ông có năng lực ngoại ngữ tốt, giúp ông học rộng, biết nhiều và đạt văn hóa cao. Ông là một chuyên gia trong lĩnh vực Hình học vi phân, từng chủ trì bộ môn Hình học của khoa Toán, Trường Đại học sư phạm Hà Nội suốt 36 năm.

Đoàn Quỳnh không chỉ là một nhà nghiên cứu xuất sắc mà còn là một nhà sư phạm tài ba. Ông tham gia bồi dưỡng các nghiên cứu sinh, đào tạo các nhà toán học trẻ và dẫn đội tuyển học sinh tham dự Olympic toán quốc tế. Nhiều học trò của ông trở thành những nhà toán học nổi tiếng như Ngô Bảo Châu, Đinh Tiến Cường, Nguyễn Tiến Dũng.

Trong hơn 40 năm, GS Đoàn Quỳnh có nhiều đóng góp đặc biệt cho giáo dục phổ thông về môn toán. Ông là chủ tịch Hội đồng bộ môn toán của Bộ giáo dục và đào tạo, biên soạn sách giáo khoa và chương trình môn Toán THPT. Ông vẫn tiếp tục làm việc cho đến những năm cuối đời, khi đã ngoài 90 tuổi.

GS Đoàn Quỳnh là một người tĩnh lặng, bản lĩnh nhưng khiêm nhường. Ông được kính trọng bởi tài năng, đạo đức, nhân cách và tinh thần làm việc. Ông để lại một di sản to lớn về các công trình nghiên cứu, bộ giáo trình và sách giáo khoa hình học, góp phần nâng cao trình độ toán học của đất nước.

Ngày 12 tháng 11 năm 2022, GS Đoàn Quỳnh đã từ biệt thế giới. Sự ra đi của ông là một mất mát lớn cho ngành toán học Việt Nam. Những đóng góp của ông sẽ mãi được ghi nhớ và trân trọng.