Vành đai 4 Hà Nội, dự án giao thông trọng điểm, đang đối mặt với khó khăn trong việc tìm kiếm nhà đầu tư cho tuyến cao tốc trung tâm do yêu cầu đóng góp vốn quá lớn của doanh nghiệp.
Hà Nội đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nhà đầu tư cho tuyến cao tốc trung tâm của Vành đai 4, một dự án giao thông trọng điểm. Nguyên nhân chính là do doanh nghiệp cần đóng góp khoản vốn lên tới 29.525 tỷ đồng vào dự án và đáp ứng yêu cầu khắt khe về năng lực thi công các dự án lớn.
Vành đai 4 Hà Nội được triển khai theo 7 dự án thành phần, trong đó dự án thành phần 3 là "trục xương sống" với tuyến cao tốc dài 113 km có tổng mức đầu tư hơn 56.290 tỷ đồng. Vốn nhà nước xây dựng công trình, hệ thống hạ tầng là hơn 26.760 tỷ đồng, còn vốn nhà đầu tư tham gia là 29.525 tỷ đồng.
Hà Nội đã tách các dự án sử dụng vốn ngân sách gồm xây dựng cầu Hồng Hà, đoạn vành đai 3 từ trước nút giao quốc lộ 6 đến hết nút giao cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, cầu Hoài Thượng và đoạn tuyến nối 9,7 km với cao tốc Nội Bài - Hạ Long. Các hạng mục còn lại sẽ do nhà đầu tư thực hiện bằng nguồn vốn tự có và vốn tín dụng theo hình thức đối tác công tư (PPP).
Theo báo cáo gửi Chính phủ gần đây, lãnh đạo Hà Nội cho biết khó khăn lớn nhất của dự án Vành đai 4 là phải xây dựng tuyến cao tốc trung tâm đúng tiến độ, đồng bộ với các dự án đường song hành nhằm hoàn thành trong năm 2025. Tuy nhiên, đến nay, Hà Nội vẫn chưa tìm được nhà đầu tư cho tuyến cao tốc theo hình thức PPP.
"Thành phố từng khảo sát sự quan tâm của nhà đầu tư đối với dự án thành phần 3 trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Kết quả chỉ có một nhà đầu tư quan tâm là Công ty cổ phần Tập đoàn T&T", lãnh đạo thành phố cho hay.
Theo Nghị định 35/2021, hình thức lựa chọn nhà đầu tư cho dự án thành phần 3 là đấu thầu rộng rãi trong nước, không thông qua sơ tuyển. Lãnh đạo Hà Nội cho biết dự án không thu hút được nhiều nhà đầu tư do doanh nghiệp phải đáp ứng các tiêu chí tối thiểu nghiêm ngặt.
Cụ thể, nhà đầu tư phải có vốn chủ sở hữu tối thiểu 15% tổng mức đầu tư của dự án là hơn 4.400 tỷ đồng và phải từng hoàn thành dự án có tổng mức đầu tư không dưới 50% tổng mức đầu tư của dự án Vành đai 4 (khoảng 28.100 tỷ đồng).
Vốn nhà đầu tư phải huy động ước tính 29.525 tỷ đồng, trong đó vay từ các tổ chức tín dụng chiếm khoảng 85% với thời gian hoàn vốn kéo dài. Lãnh đạo thành phố cho rằng nguồn vốn lớn có thể gây khó khăn cho các tổ chức tín dụng, ngân hàng và ảnh hưởng đến khả năng huy động vốn của nhà đầu tư.
"Với các nguyên nhân nêu trên, không có nhiều nhà đầu tư trong nước tham gia tổ hợp thành liên danh đáp ứng yêu cầu", lãnh đạo Hà Nội nhận định.
Hà Nội kiến nghị Chính phủ cho phép nhà đầu tư quốc tế tham gia vào các liên danh nhà đầu tư đấu thầu dự án thành phần 3 nhằm vừa đáp ứng yêu cầu kinh nghiệm vừa huy động thêm nguồn vốn nước ngoài đầu tư vào hạ tầng giao thông.
Tuy nhiên, Hà Nội thừa nhận nhược điểm của việc nhà đầu tư quốc tế tham gia liên danh với nhà đầu tư trong nước là cần thời gian thương thảo hợp đồng, đàm phán chính sách về giá, lộ trình tăng phí và quy định chia sẻ phần giảm doanh thu.
Hà Nội hiện đang thẩm định hồ sơ mời thầu tuyến cao tốc, phấn đấu hoàn thành lựa chọn nhà đầu tư và khởi công trong quý IV năm nay. Ông Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình đường bộ, cho rằng các nhà đầu tư trong nước có thể tìm kiếm đối tác nước ngoài.
Tuy nhiên, doanh nghiệp nước ngoài thường yêu cầu làm rõ về cơ chế nhà nước chia sẻ khi dự án bị giảm doanh thu và cho phép nhà đầu tư chuyển lợi nhuận bằng ngoại tệ về nước. Những vấn đề này hiện chưa được làm rõ.
Cao tốc Vành đai 4 đi qua Hà Nội (57 km), Hưng Yên (19 km), Bắc Ninh (27 km) và tuyến nối theo hướng cao tốc Nội Bài - Hạ Long (9,7 km). Trong đó, đoạn đi thấp dài khoảng 32 km, đoạn trên cao dài hơn 80 km.
Đường có 6 làn xe, hệ thống đường song hành hai bên, hành lang cây xanh, công trình hạ tầng kỹ thuật và đất dự trữ cho đường sắt vành đai. Tốc độ thiết kế của tuyến đường là 100 km/h.
Đăng ký VIP Member