Hạn chế trong thị trường lao động TPHCM: Thách thức từ nhà ở đến đào tạo

Báo cáo của UBND TPHCM chỉ ra nhiều hạn chế trong thị trường lao động, từ chính sách tiền lương đến nhà ở cho người lao động. Những hạn chế này đang đặt ra thách thức lớn trong việc thu hút và giữ chân lao động chất lượng cao cho thành phố.

Chính sách tiền lương hiện hành đang gây nhiều bất cập, không đáp ứng đầy đủ nhu cầu sống tối thiểu tại khu vực thành thị. Mức thu nhập thấp ảnh hưởng trực tiếp đến động lực làm việc và hiệu quả công việc của người lao động. Trong bối cảnh doanh nghiệp gặp khó khăn do hậu quả của Covid-19, việc cải thiện thu nhập cho người lao động gặp nhiều trở ngại.

An sinh xã hội còn nhiều điểm hạn chế, thể hiện qua số người nghỉ việc, hưởng bảo hiểm xã hội một lần còn cao. Tỷ lệ phát triển mới của hệ thống bảo hiểm xã hội tăng chậm. Vi phạm pháp luật về bảo hiểm xã hội phổ biến, đặc biệt là tình trạng trốn đóng, nợ đóng bảo hiểm xã hội.

Chính sách giáo dục nghề nghiệp bộc lộ nhiều vướng mắc. Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa nắm rõ chính sách hỗ trợ đào tạo nghề. Người lao động khó tiếp cận chính sách này do không thuộc nhóm doanh nghiệp được hỗ trợ. Chính sách chỉ hỗ trợ đào tạo nghề trình độ sơ cấp và đào tạo thường xuyên, chưa đáp ứng nhu cầu đa dạng của doanh nghiệp.

Hệ thống giáo dục phổ thông thiếu giáo viên và cơ sở vật chất. Hệ thống giáo dục đại học đào tạo nhiều ngành nghề chưa gắn với nhu cầu nhân lực thực tế. Một số ngành nghề thiếu hụt nhân lực chất lượng cao.

Yêu cầu thực tiễn là giải quyết tranh chấp lao động theo hướng giảm can thiệp hành chính. Các thiết chế hòa giải tranh chấp lao động như hòa giải viên lao động, hội đồng trọng tài lao động cần được củng cố và kiện toàn.

Quy định về đối tượng, điều kiện mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội chưa thuận lợi. Nghịch lý xảy ra khi nhiều người không đủ khả năng mua nhà ở phân khúc cao hơn lại không thuộc đối tượng thu nhập thấp để được mua nhà ở xã hội. Hạn chế về nhà ở gây khó khăn trong việc thu hút và giữ chân người lao động tại TPHCM.

Chính sách thu hút chuyên gia trong và ngoài nước chưa phát huy hiệu quả. Số lượng chuyên gia, nhà khoa học làm việc tại TPHCM còn hạn chế, tập trung vào một số ngành nghiên cứu hẹp. Nhiều ngành công nghiệp mũi nhọn thiếu nhân lực chất lượng cao.