Hội phụ huynh bị chỉ trích vì lạm thu và biến tướng, nhiều phụ huynh kêu gọi 'dẹp hội'

Hoạt động ban đại diện cha mẹ học sinh (hội phụ huynh) đang gây bức xúc trong cộng đồng phụ huynh khi nhiều trường hợp hội phụ huynh lạm thu, biến tướng chức năng, khiến phụ huynh phải đóng nhiều khoản phí khác nhau. Trong khi đó, một số trường hợp hội phụ huynh vẫn thể hiện vai trò tích cực, giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn và giám sát các hoạt động của nhà trường.

Hội phụ huynh bị chỉ trích vì lạm thu và biến tướng, nhiều phụ huynh kêu gọi 'dẹp hội'

Áp lực từ việc đóng quỹ trở thành nỗi ám ảnh với nhiều phụ huynh khi con em họ bước vào trường cấp 3. Anh Lưu Văn (Hà Nội) chia sẻ sự "sốc" khi con anh vào một trường cấp 3 công lập và phải đóng khoản quỹ trường, quỹ lớp lên đến gần 2 triệu đồng mỗi kỳ học.

Trong khi đó, con anh trước đây học tại trường tư, dù lớp không bầu hội phụ huynh nhưng vẫn tổ chức đầy đủ các hoạt động văn nghệ, liên hoan, với chi phí chỉ khoảng 500-600 nghìn đồng/học kỳ.

Anh Văn cho biết, trong nhóm Zalo của lớp, khi anh đề nghị xem xét lại số tiền thu, hội trưởng và nhiều phụ huynh phản ứng gay gắt. Họ cho rằng đóng góp như vậy là vì con cái, số tiền vài triệu thật ra chỉ tương đương bữa nhậu của bố hay bộ mỹ phẩm cho mẹ.

Anh Văn bày tỏ sự bất hợp lý trong lý luận của phụ huynh khác, nhưng cuối cùng đành đóng tiền để tránh phiền phức. Anh lo ngại rằng nếu không đóng quỹ, con anh có thể bị kỳ thị hoặc cô lập trong lớp.

Không chỉ phụ huynh như anh Văn, ngay cả một số người từng giữ vai trò hội trưởng cũng không mấy mặn mà với việc duy trì ban đại diện. Anh Mạnh Đức (Hà Nội) từng làm hội trưởng hội phụ huynh lớp con mình một năm, cho biết anh chỉ thấy mang thêm việc và tiếng xấu vào người, chứ không thể hiện được vai trò gì.

Anh Đức đề xuất nên bỏ ban đại diện phụ huynh, giao mọi quỹ lớp cho cô chủ nhiệm để sử dụng cho các mục đích phù hợp. Còn nhà trường muốn xin đóng góp cho việc gì thì có tài khoản riêng cho các mạnh thường quân gửi vào, có thanh tra, kiểm tra minh bạch.

Chị Bích Trà (TPHCM) cũng đồng tình rằng, mặc dù bản chất của hội phụ huynh không xấu, nhưng cách thức hoạt động hiện nay tạo ra nhiều tiêu cực. Sự bất bình đẳng giữa các lớp, xuất phát từ số tiền quỹ huy động được, làm gia tăng khoảng cách và áp lực giữa phụ huynh.

"Lớp nào quỹ nhiều, thường các phong trào và sinh hoạt sôi động hơn, lớp nào ít quỹ học sinh lại bị thiệt thòi. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến phụ huynh mà còn cả tâm lý học sinh", chị Trà chia sẻ.

Ngoài ra, chị Trà cho rằng hội phụ huynh thường chỉ phổ biến các chủ trương của nhà trường rồi kêu gọi đóng quỹ phục vụ cho trường, cho thầy cô, chứ không thực sự đại diện cho nguyện vọng của phụ huynh.

Một phụ huynh khác, mặc dù có đủ khả năng đóng góp cho cơ sở vật chất lớp học con mình, thậm chí sẵn sàng tài trợ thêm ngoài quỹ, vẫn ủng hộ việc giải tán ban đại diện.

Anh cho rằng hội phụ huynh chủ yếu phản ánh ý chí của hiệu trưởng, không đúng với quy định. Quỹ lớp của con anh mỗi nhà góp 4 triệu đồng/năm và chi chủ yếu cho quà tặng giáo viên, ban giám hiệu vào nhiều dịp, nhưng tới cuối năm không hề công khai các khoản.

Anh cho rằng việc vận động đóng góp nên được giao lại cho nhà trường, còn ban đại diện phụ huynh chỉ còn lại nhiệm vụ tổ chức các hoạt động nhỏ như liên hoan, tặng quà sinh nhật hay khen thưởng học sinh.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình với việc dẹp bỏ hoàn toàn hội phụ huynh. Anh Phạm Toàn (Hà Nội) cho rằng, vấn đề không nằm ở việc tồn tại hội này mà là cách thức vận hành và quản lý quỹ.

"Chỉ cần loại bỏ việc thu quỹ bắt buộc, các tiêu cực sẽ tự khắc giảm. Hội phụ huynh vẫn có vai trò quan trọng trong việc giám sát, hỗ trợ các hoạt động của nhà trường", anh nói.

Một giáo viên ở Đồng Tháp cũng cho biết, tại các địa phương khó khăn, chính Hội phụ huynh là nơi kêu gọi tài trợ để giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh bất lợi, tạo cơ hội học tập bình đẳng.

Chị Bích, một bà mẹ có 2 con đang học trường công tại TPHCM cho biết, chị ủng hộ việc duy trì hội phụ huynh. Theo chị, nhiều người phản đối chỉ tập trung vào những tiêu cực mà bỏ qua những giá trị tích cực của hội.

"Ở lớp con tôi, việc đóng góp do hội phụ huynh kêu gọi hoàn toàn tự nguyện và phụ huynh không tham gia cũng không bị phàn nàn. Khi ban đại diện đề xuất lắp máy lạnh do lớp học quá nóng, một số người không ủng hộ, nhưng không ai bị ép buộc. Ai có điều kiện, đóng góp nhiều hơn để hỗ trợ các gia đình khó khăn, số tiền dư được dùng cho các hoạt động như photo tài liệu, liên hoan cuối năm...", chị kể.

Chị Bích cho rằng hội phụ huynh nên hoạt động trên tinh thần tự nguyện và lớp nào không có nhu cầu có thể không cần thành lập.

Đồng quan điểm, anh Trung Hiếu cho biết, tại trường con anh, ban đại diện cha mẹ học sinh giám sát các hoạt động của nhà trường, đảm bảo thực hiện đúng cam kết với phụ huynh và bảo vệ quyền lợi cho học sinh. Ban đại diện thường kiểm tra đột xuất bếp ăn, căng tin, xe đưa đón và phòng y tế, từ đó đưa ra đề xuất cải thiện.

Quỹ phụ huynh chỉ sử dụng để hỗ trợ học sinh, không phải cho giáo viên hay nhà trường.

Trong một buổi họp phụ huynh đầu năm học, một phụ nữ trông khá sang đã đề xuất đóng quỹ khuyến học để khen thưởng các con mỗi tháng, kêu gọi mỗi cha mẹ góp 50.000-100.000 đồng/kỳ. Tuy nhiên, khi cô giáo nói rằng số tiền này chỉ mang tính chất khuyến khích, phụ huynh có thể đóng góp tùy khả năng, người phụ nữ này đã lớn tiếng phản ứng: "Đóng hẳn 200.000 đồng cho thoải mái" và nộp luôn tiền.

Hành động này đã tạo áp lực lên các phụ huynh khác, khiến họ cảm thấy ngại nếu đóng góp ít hơn. Một số phụ huynh cho biết họ không muốn bị nhìn nhận là "keo kiệt" hay "không chịu chi cho con", nên đành cố gắng đóng góp theo số tiền người phụ nữ kia đề xuất.

Sự "thao túng" của phụ huynh giàu có đối với ban phụ huynh lớp như trường hợp trên đã góp phần gia tăng áp lực đóng góp, tạo ra sự bất bình đẳng và khó khăn cho những phụ huynh có hoàn cảnh khó khăn.