Dự án kênh đào Funan Techo cần được cung cấp thông tin đầy đủ để quản trị hiệu quả các rủi ro khả dĩ. Việc đánh giá tác động của dự án đến môi trường và đời sống - dân sinh của hàng triệu dân vẫn còn nhiều vấn đề cần thảo luận.
Hiệp định Mekong năm 1995 và Công ước New York 1997 là những điều ước quốc tế quan trọng nhất điều chỉnh việc sử dụng nguồn nước từ một con sông quốc tế như sông Mekong. Các quy tắc của MRC, bao gồm Thủ tục thông báo, tham vấn trước và thỏa thuận, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thực hiện các nguyên tắc của Hiệp định Mekong. Dự án kênh đào Funan Techo được xác định là dự án "dòng nhánh" hoặc "phụ lưu" nhưng sử dụng nước từ dòng chính của sông Mekong, nên phải trải qua quy trình tham vấn trước.
Việc xác định không chính xác về hình thức dự án ban đầu của Campuchia cần được điều chỉnh sang "dòng chính" để kích hoạt quá trình tham vấn bắt buộc. Các bên liên quan nên đề nghị Campuchia cung cấp thêm thông tin về thiết kế, bảo trì và vận hành để đảm bảo không có sự chuyển nước đáng kể từ dòng chính sông Mekong. Khả năng sử dụng kênh đào Funan Techo cho mục đích thủy lợi cũng cần được xem xét, vì điều này có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng nước vào mùa khô trong lưu vực sông. Chiều cao đê của kênh đào cần được làm rõ để lập mô hình và xác định tác động đến lượng nước đổ về các khu vực liên quan, bao gồm cả ĐBSCL ở Việt Nam.
Theo PGS-TS Vũ Thanh Ca, Việt Nam có thể yêu cầu Campuchia và MRC cung cấp các số liệu sau:
- Các số liệu về điều kiện tự nhiên như thủy văn, khí hậu...
- Các nhu cầu về kinh tế - xã hội của dự án
- Các thông tin về thiết kế, thi công và vận hành kênh đào
- Tác động đến tài nguyên nước, môi trường sinh thái
- Các giải pháp bảo tồn và phát triển để giảm thiểu tác động
Việt Nam quan tâm đến các tác động xuyên biên giới của các công trình thủy điện trên sông Mekong và mong muốn hợp tác để quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn nước sông Mekong, đảm bảo hài hòa lợi ích và không có tác động tiêu cực đến đời sống của người dân. Các quốc gia thành viên MRC cần tuân thủ nghiêm Hiệp định Mekong, hợp tác để phát triển và quản trị nguồn nước hiệu quả, thượng tôn pháp luật, xây dựng và thực thi các kế hoạch quản trị nguồn nước dựa trên khuôn khổ pháp lý hợp lý.
Sự hiện diện của các con đập ở thượng nguồn sông Mekong đã hạn chế việc dịch chuyển phù sa, gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường, đặc biệt là sụt lún, sạt lở, nhiễm mặn. Các hạn hán kỷ lục và dự báo về biến đổi khí hậu cũng đang khiến hệ sinh thái sông Mekong chịu nhiều xáo trộn. Dự án kênh đào Funan Techo cần được đánh giá toàn diện để tránh làm trầm trọng thêm các vấn đề về nguồn nước và môi trường sinh thái.
Đăng ký VIP Member