Kênh rạch ô nhiễm đen ngòm sau cải tạo: Tiền tỉ đổ sông, nước vẫn trong tình trạng tồi tệ

Mặc dù những dự án cải tạo kênh rạch tại TP Hồ Chí Minh tốn hàng nghìn tỉ đồng nhưng tình trạng ô nhiễm vẫn tiếp diễn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân.

Kênh rạch ô nhiễm đen ngòm sau cải tạo: Tiền tỉ đổ sông, nước vẫn trong tình trạng tồi tệ

Kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, rạch Xuyên Tâm, kênh Tham Lương - Bến Cát- rạch Nước Lên, kênh Hàng Bàng, rạch Bà Tiếng, kênh Hy Vọng... là những tuyến kênh rạch đã được TP Hồ Chí Minh cải tạo để chỉnh trang đô thị và cải thiện môi trường sống. Tuy nhiên, sau khi cải tạo, nhiều tuyến kênh này vẫn tiếp tục trong tình trạng ô nhiễm, nước đen ngòm, đầy rác và bốc mùi hôi thối.

Điển hình như kênh Hy Vọng, chịu trách nhiệm thoát nước cho toàn bộ khu vực phía Tây và Bắc sân bay Tân Sơn Nhất. Dự án cải tạo kênh Hy Vọng với tổng mức đầu tư 1.980 tỉ đồng bằng nguồn vốn ngân sách dự kiến hoàn thành vào năm 2027. Hiện nay, tuyến kênh này vẫn nước đen ngòm, đầy rác, bốc mùi hôi thối nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.

Một đoạn kênh Nước Đen chảy qua địa phận phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân cũng trong tình trạng ô nhiễm sau cải tạo. Rác và lục bình phủ đầy đoạn kênh dài khoảng 500m. Nguyên nhân được xác định do dự án kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên chưa hoàn thành nên kênh Nước Đen chưa thể đấu nối vào, dẫn đến rác và lục bình bị dồn ứ.

Kênh Ba Bò qua địa phận phường Bình Chiểu, TP Thủ Đức và phường Bình Hòa, TP Thuận An cũng có tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Mặc dù đã chi hơn 1.100 tỉ đồng để cải tạo, nhưng tuyến kênh này vẫn bốc mùi hôi thối, hồ điều tiết của dự án không hoạt động. Hàng ngày, kênh Ba Bò tiếp nhận từ 18.000 - 20.000m³ nước thải công nghiệp và nước thải sinh hoạt, khiến chất lượng nước ô nhiễm nặng, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.

Kết quả thanh tra của Thanh tra TP Hồ Chí Minh năm 2023 chỉ ra rằng kênh Ba Bò là một trong những điểm nóng về ô nhiễm môi trường tại địa phương. Quá trình cải tạo kênh Ba Bò có nhiều vi phạm trong các khâu lập, thẩm định phê duyệt dự toán, điều chỉnh dự án, đấu thầu, lựa chọn nhà thầu, nghiệm thu, thanh toán. Những vi phạm này dẫn đến dự án kéo dài, kém hiệu quả, gây lãng phí và không đạt được mục tiêu cải thiện môi trường.

Thanh tra TP Hồ Chí Minh đã kiến nghị và được Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh đồng ý giao Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì thẩm định phương án khắc phục, sửa chữa đưa dự án vào vận hành theo mục tiêu được duyệt. Tuy nhiên, đến nay Sở Khoa học và Công nghệ vẫn chưa nhận được phương án khắc phục chính thức từ chủ đầu tư.

Tình trạng ô nhiễm kênh rạch không chỉ do quá trình cải tạo chậm trễ, kém hiệu quả mà còn do ý thức bảo vệ môi trường kém của một bộ phận người dân. Mặc dù chính quyền địa phương đã có biển cảnh báo xử phạt, lắp camera giám sát để xử lý người vi phạm, nhưng tình trạng xả rác bừa bãi vẫn tiếp diễn.

Người dân xả rác lén lút vào ban đêm, vứt rác ở những khu vực không có camera, khiến việc bắt quả tang trở nên khó khăn. Chính quyền cũng không có đủ nhân lực để thực thi nhiệm vụ giám sát và xử phạt người xả rác.

Vì không có đủ nhân lực và phương tiện giám sát, xử lý triệt để người xả rác, các địa phương chỉ dừng lại ở mức kêu gọi người dân bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, ý thức không xả rác bừa bãi nơi công cộng ở TP Hồ Chí Minh vẫn còn rất kém.

Hậu quả của việc xả rác bừa bãi là các cống thoát nước bị nghẹt, kênh rạch không thể tiêu thoát nước. Khi mưa đến, đường ngập, nước ô nhiễm tràn vào nhà khiến chính những người xả rác cũng trở thành nạn nhân.

Tình trạng ô nhiễm kênh rạch sau cải tạo là một vấn đề đáng báo động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân và môi trường tại TP Hồ Chí Minh. Cần có những giải pháp hiệu quả hơn từ chính quyền, các cơ quan chức năng và sự chung tay của người dân để giải quyết triệt để vấn đề này.