Việt Nam là đất nước sở hữu nhiều điều kiện thời tiết đặc biệt. Hãy cùng khám phá những sự thật hấp dẫn về thời tiết ở thủ đô Hà Nội, kiểu khí hậu đặc trưng, các tỉnh lân cận và những kỷ lục nhiệt độ đáng kinh ngạc. Chúng ta cũng sẽ tìm hiểu về hiệu ứng phơn và tác động của nó đối với khí hậu Việt Nam.
Theo Niên giám thống kê 2022, Hà Nội vinh dự là thành phố có số giờ nắng ít nhất cả nước với chỉ 1308,2 giờ. Tình trạng này không phải mới mà đã kéo dài từ năm 2018 đến 2021. Ngược lại, các địa phương khác tại Việt Nam có thời gian nắng trung bình rơi vào khoảng 1600-2650 giờ. Vào tháng 2/2022, Hà Nội chỉ có tổng cộng 30,9 giờ nắng, tương đương khoảng 1 giờ nắng mỗi ngày.
Khí hậu Hà Nội mang đặc điểm điển hình của khí hậu nhiệt đới gió mùa. Cũng giống như nhiều tỉnh miền Bắc khác, Hà Nội có 4 mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông rõ rệt. Tuy nhiên, nếu xét kỹ hơn, thời tiết Hà Nội có thể được phân thành hai mùa chính là mùa nóng và mùa lạnh.
Mùa nóng tại Hà Nội kéo dài từ tháng 5 đến hết tháng 8. Khí hậu đầu mùa nóng ẩm, mưa nhiều; cuối mùa khô ráo; giai đoạn chuyển giao tháng 9-10 khá dễ chịu. Mùa lạnh bắt đầu từ cuối tháng 11 đến hết tháng 3 năm sau. Ba tháng đầu mùa lạnh, thời tiết hanh khô; hai tháng cuối lạnh ẩm, mưa phùn dai dẳng. Đôi khi, mưa phùn có thể kéo dài đến hết tháng 4.
Địa lý Hà Nội được bao quanh bởi 8 tỉnh lân cận, bao gồm: Thái Nguyên, Vĩnh Phúc ở phía Bắc; Hà Nam, Hòa Bình ở phía Nam; Bắc Giang, Bắc Ninh, Hưng Yên ở phía Đông; Hòa Bình và Phú Thọ ở phía Tây. Hà Nội không tiếp giáp với tỉnh Ninh Bình.
Theo dữ liệu của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, nhiệt độ cao nhất được ghi nhận tại trạm quan trắc ở Việt Nam là 44,2 độ C. Con số kỷ lục này được ghi nhận tại trạm Tương Dương, tỉnh Nghệ An vào ngày 7/5/2023. Trước đó, hai địa phương khác cũng từng ghi nhận nhiệt độ cao kỷ lục là Hồi Xuân, Thanh Hóa (44,1 độ C) và Hương Khê, Hà Tĩnh (43,3 độ C). Những thống kê này cho thấy biến đổi khí hậu toàn cầu đang tác động đáng kể đến Việt Nam. Dự kiến, nhiệt độ trung bình các năm tới sẽ tiếp tục tăng và nắng nóng sẽ kéo dài hơn.
Trong khí tượng học, hiện tượng gió vượt đèo, núi được gọi là phơn (foehn). Khi luồng gió di chuyển lên triền núi đón gió, không khí lạnh dần rồi ngưng kết thành mây và mưa trên sườn đón gió. Tuy nhiên, sau khi vượt đỉnh núi, không khí trở nên khô hơn và nhiệt độ tăng dần, gây ảnh hưởng đến khí hậu khu vực chân núi phía bên kia.
Hiệu ứng phơn đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra tình trạng khô nóng tại đồng bằng ven biển Trung Bộ và phía Nam khu vực Tây Bắc khi gió mùa Tây Nam vượt qua dãy Trường Sơn và các dãy núi dọc biên giới Việt - Lào.
Đăng ký VIP Member