Lễ hội đánh cá Đồng Hoa: nét văn hóa độc đáo và cầu mong cho mùa màng bội thu

Mỗi tháng 5 âm lịch, người dân Hà Tĩnh lại nô nức đổ ra Đầm Vực để tham gia lễ hội đánh cá Đồng Hoa, cầu mong mưa thuận gió hòa và mùa màng bội thu. Với truyền thống lâu đời, lễ hội này không chỉ mang ý nghĩa văn hóa mà còn thắt chặt tình đoàn kết của cộng đồng.

Lễ hội đánh cá Đồng Hoa: nét văn hóa độc đáo và cầu mong cho mùa màng bội thu

Mỗi năm khi tiếng gọi của tháng 5 âm lịch vang lên, người dân Hà Tĩnh lại nô nức đổ về Đầm Vực, huyện Nghi Xuân để tham gia lễ hội đánh cá Đồng Hoa. Đây là một nét văn hóa độc đáo gắn liền với vùng đất này, mang trong mình ý nghĩa cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Lễ hội đánh cá Đồng Hoa: nét văn hóa độc đáo và cầu mong cho mùa màng bội thu

Theo tư liệu lịch sử, lễ hội đánh cá Đồng Hoa ra đời vào đầu thế kỷ 18, thời hậu Lê, do Hào trưởng Đậu Danh Khiêm sáng lập với mục đích bảo vệ nguồn thủy sản ở Đầm Vực và thắt chặt tình đoàn kết của người dân. Hàng năm, lễ hội được tổ chức vào một ngày trung tuần tháng 5 âm lịch khi mùa màng kết thúc.

Để chuẩn bị cho lễ hội, người dân mang theo ngư cụ như nơm, bì tải, xô nước... Sau khi các bậc cao niên trong làng dâng hương, lễ vật tại ngôi miếu cạnh Đầm Vực, tiếng trống lớn vang lên đánh dấu lễ hội bắt đầu. Dòng người từ trên bờ rảo bước nhanh xuống đầm, tiếng cười nói rôm rả cả một vùng.

Đầm Vực hay Vực Rào là một lạch nước sâu, trải dài theo chân núi Vực, có diện tích khoảng 30 ha. Vực có dòng nước trong mát, nhiều hang, đầm lầy, là nơi trú ngụ của các loài cá nước ngọt như chép, lóc, trê, ngạo. Ngoài ra, hàng năm nguồn cá từ các khe suối lân cận cũng theo dòng nước đổ về Đầm Vực.

Theo truyền thống, lễ hội đánh cá Đồng Hoa được tổ chức với quy ước rõ ràng: đàn ông cầm nơm đi trước, phụ nữ mang rớ vó đi theo sau. Ai bắt được cá lớn sẽ hô lớn để mọi người xung quanh cùng hưởng ứng. Trong mâm cơm cúng tổ tiên sau khi đánh cá, luôn có những con cá vừa bắt được ở Đầm Vực.

Lễ hội đánh cá Đồng Hoa luôn tràn ngập không khí vui tươi và phấn khởi. Từ trẻ em đến người già đều tham gia bắt cá, dù bắt được nhiều hay ít thì ai cũng tỏ ra vui vẻ. Dòng người tản dần khỏi Đầm Vực khi trời nắng gắt, trung bình mỗi người bắt được khoảng 3 kg cá.

Lễ hội đánh cá Đồng Hoa không chỉ có ý nghĩa cầu mong mùa màng bội thu mà còn là dịp để người dân địa phương và du khách đến từ các vùng lân cận giao lưu, gắn bó với nhau. Sự đoàn kết và chung tay góp sức của người dân trong lễ hội cũng chính là cầu nối gắn kết những thành viên trong cộng đồng.

Trải qua nhiều biến đổi lịch sử, lễ hội đánh cá Đồng Hoa vẫn được duy trì và lưu giữ. Sau năm 1945, chủ tịch xã là người trực tiếp đánh trống và truyền lệnh khai hội. Ngày nay, ngoài người dân địa phương, lễ hội còn thu hút sự tham gia của đông đảo du khách đến từ các vùng khác.

Ông Lê Hữu Tân, 54 tuổi, trú xã Xuân Viên chia sẻ đã bắt được 4 kg cá trong lễ hội trước, nhưng năm nay số lượng giảm hẳn. Tuy nhiên, ông vẫn cảm thấy phấn khởi khi được trải nghiệm dầm mình dưới nước và kết thêm nhiều bạn mới.

Lễ hội đánh cá Đồng Hoa là một nét văn hóa độc đáo của vùng đất Hà Tĩnh, mang trong mình ý nghĩa cầu mong cho mùa màng bội thu và sự đoàn kết của cộng đồng. Trải qua thời gian, lễ hội vẫn được gìn giữ và phát huy, trở thành một điểm nhấn văn hóa và du lịch hấp dẫn của tỉnh Hà Tĩnh.