Người Việt Nam định cư nước ngoài có thể sở hữu nhà ở tại Việt Nam

Luật Nhà ở 2023 và Luật Đất đai 2024 mở ra nhiều cơ hội sở hữu nhà ở tại Việt Nam cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cả những người còn giữ quốc tịch Việt Nam và người gốc Việt Nam.

Luật Nhà ở 2023 quy định người Việt Nam định cư ở nước ngoài phải "được phép nhập cảnh Việt Nam" mới có thể sở hữu nhà ở tại Việt Nam. Về hình thức sở hữu, Luật Nhà ở 2023 dẫn chiếu đến pháp luật đất đai, cụ thể là Luật Đất đai 2024.

Luật Đất đai 2024 quy định người Việt Nam định cư ở nước ngoài còn giữ quốc tịch Việt Nam (công dân Việt Nam) sẽ có đầy đủ quyền như cá nhân trong nước, bao gồm cả quyền tiếp cận đất đai. Họ được nhận quyền sử dụng đất thông qua chuyển nhượng, tặng cho hoặc thừa kế.

Với những người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài không còn giữ quốc tịch Việt Nam, Luật Đất đai 2024 vẫn giữ chính sách phân biệt như pháp luật hiện hành. Họ được phép sở hữu nhà ở thông qua mua, thuê mua nhà gắn liền với quyền sử dụng đất, hoặc nhận quyền sử dụng đất trong dự án phát triển nhà ở. Tuy nhiên, đối với trường hợp nhận tặng cho nhà ở, Luật Đất đai 2024 giới hạn chủ thể tặng cho phải là "những người thuộc hàng thừa kế".

Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài chỉ được nhận thừa kế quyền sử dụng đất ở và các loại đất khác trong cùng thửa đất có nhà ở. Nếu không thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở tại Việt Nam, họ chỉ được nhận giá trị bằng tiền của quyền sử dụng đất thừa kế, thông qua chuyển nhượng hoặc tặng cho.

Số liệu thống kê cho thấy có khoảng 3,8 triệu người Việt Nam định cư nước ngoài ở độ tuổi nghỉ hưu và có nhu cầu sở hữu nhà ở tại quê hương. Luật Nhà ở 2023 và Luật Đất đai 2024 đáp ứng nhu cầu này, đồng thời góp phần tăng lượng kiều hối đổ về Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực bất động sản.

Các chính sách về sở hữu nhà ở của Luật Nhà ở 2023 và Luật Đất đai 2024 thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với người Việt Nam định cư nước ngoài, giúp họ thỏa mãn mong muốn gắn bó với quê hương. Đồng thời, các chính sách này cũng thúc đẩy đầu tư và phát triển kinh tế tại Việt Nam.

Mặc dù Luật Đất đai 2024 đã mở rộng quyền tiếp cận đất đai cho người Việt Nam định cư nước ngoài còn giữ quốc tịch Việt Nam, nhưng vẫn còn sự phân biệt đối xử nhất định đối với người gốc Việt Nam không giữ quốc tịch Việt Nam. Điều này hạn chế quyền sở hữu nhà ở của những người này.

Để đảm bảo sự công bằng và bình đẳng, các chuyên gia pháp lý đề xuất xóa bỏ sự phân biệt trong quy định đối với người gốc Việt Nam không giữ quốc tịch Việt Nam, cho phép họ được sở hữu nhà ở tại Việt Nam với đầy đủ quyền như công dân Việt Nam.