Nguyên nhân ngập lụt kéo dài tại Hà Nội: Mưa lớn, ngập úng chồng chéo, thủy điện không phải thủ phạm

Hơn một tuần qua, nhiều khu vực ven sông Tích, sông Bùi thuộc các huyện ngoại thành của Hà Nội vẫn ngập trong nước lũ. Nguyên nhân gây ngập lụt không phải do thủy điện xả lũ như nhiều ý kiến đồn đoán mà chủ yếu do mưa lớn kéo dài, lũ rừng ngang và hệ thống thoát nước chưa đáp ứng được.

Trong hơn một tuần qua, người dân vùng ngoại thành Hà Nội vẫn sống trong cảnh ngập lụt. Để làm rõ nguyên nhân gây ngập diện rộng, kéo dài ở một số huyện ngoại thành Hà Nội và những tác động, nguy cơ có thể xảy ra trong thời gian tới, PLO đã trao đổi với ông Phạm Đức Luận, Cục trưởng Cục Quản lý Đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ NN&PTNT).

Ông Phạm Đức Luận khẳng định, việc ngập lụt không liên quan đến việc điều tiết vận hành mở các cửa xả đáy của các hồ thủy điện Hòa Bình, Sơn La. Dòng chảy sau các hồ thủy điện theo sông Đà chảy về sông Hồng và đổ ra biển tại cửa Ba Lạt, không chảy vào sông Tích, sông Bùi, sông Đáy. Các cửa điều tiết lấy nước từ sông Hồng vào sông Tích và hệ thống công trình đầu mối Vân Cốc - đập Đáy đều đang đóng.

Nguyên nhân ngập lụt kéo dài tại Hà Nội: Mưa lớn, ngập úng chồng chéo, thủy điện không phải thủ phạm

Nguyên nhân xảy ra ngập lụt vùng ngoại thành Hà Nội là do từ ngày 22-7 đến nay khu vực Bắc Bộ xảy ra mưa lớn kéo dài. Tổng lượng mưa tại tỉnh Hòa Bình và Hà Nội lên đến 300-450mm, đặc biệt tại Xuân Mai, Chương Mỹ lên đến 743mm. Mưa lớn trong khu vực và lũ rừng ngang từ Hòa Bình đổ về làm mực nước sông Bùi, sông Tích lên rất nhanh.

Ngoài ra, mực nước sông Đáy ở mức cao do mưa lớn tại lưu vực kéo dài nhiều ngày, khiến việc tiêu thoát nước từ sông Bùi ra sông Đáy chậm, dẫn đến mực nước sông Tích, sông Bùi vượt mức báo động 3 dài ngày.

Nguyên nhân ngập lụt kéo dài tại Hà Nội: Mưa lớn, ngập úng chồng chéo, thủy điện không phải thủ phạm

Mặc dù thủy điện không phải là nguyên nhân gây ngập lụt, nhưng UBND TP Hà Nội đã đề nghị Thủy điện Hòa Bình đóng 1 cửa xả lũ. Ông Luận giải thích rằng, mục đích của đề nghị này là để hạ thấp mực nước sông Hồng, tăng khả năng tiêu thoát nước từ sông Nhuệ ra sông Hồng.

Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo khu vực Bắc Bộ, trong đó có thủ đô Hà Nội còn mưa kéo dài trong những ngày tới. Ông Luận cảnh báo về nguy cơ ngập lụt còn tiếp tục kéo dài, đặc biệt là do mực nước sông Tích, sông Bùi vẫn ở mức cao.

Nguyên nhân ngập lụt kéo dài tại Hà Nội: Mưa lớn, ngập úng chồng chéo, thủy điện không phải thủ phạm

Ông cũng lo ngại về an toàn đê điều. Mưa lớn và mực nước lũ cao đã khiến nhiều tuyến đê trên địa bàn thành phố bị ngâm nước dài ngày, trong đó một số tuyến đê đã xảy ra sự cố. Ông nhấn mạnh nguy cơ xảy ra các sự cố gây mất an toàn đê là rất cao nếu không thực hiện nghiêm công tác tuần tra canh gác đê.

Để phòng, chống lũ sông Bùi, sông Tích, sông Đáy, lũ rừng ngang trong tương lai, Hà Nội cần có các giải pháp tổng thể như:

* Tu bổ, nâng cấp hệ thống đê điều

* Xây dựng, nâng cấp các trạm bơm tiêu, trục tiêu thoát lũ

* Cải tạo, nạo vét, khơi thông dòng chảy sông Bùi, sông Tích

* Đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng cho các khu vực thường xuyên bị ngập lũ

* Nghiên cứu tổ chức sắp xếp lại sản xuất, bố trí lại dân cư cho phù hợp với đặc điểm địa hình

* Khi xảy ra mưa lũ, Hà Nội cần có phương án vận hành hệ thống bơm tiêu phù hợp, phối hợp với các địa phương lân cận để vận hành các công trình thủy lợi, hạ thấp mực nước sông Đáy, sông Nhuệ