Nhà Đinh, triều đại mở đầu cho kỷ nguyên độc lập của nước Việt, chỉ kéo dài hai thế hệ với những biến cố lịch sử đẫm máu và sự thay đổi bất ngờ về người đứng đầu. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những câu chuyện bi tráng xoay quanh các vị vua nhà Đinh, lý do dẫn đến sự sụp đổ của triều đại, và những hệ quả sâu rộng đối với Việt Nam thời bấy giờ.
Đinh Phế Đế, còn được gọi là Đinh Toàn, con trai thứ của vua Đinh Tiên Hoàng, lên ngôi năm 979 ở tuổi thơ ấu. Triều đại của ông chỉ kéo dài tám tháng ngắn ngủi trước khi Thái hậu Dương Vân Nga nhường ngôi cho Thập đạo Tướng quân Lê Hoàn. Tuy nhiên, Đinh Phế Đế vẫn giữ tước Vệ vương trong vòng hai mươi năm tại kinh đô Hoa Lư.
Năm 27 tuổi, ông đã hy sinh khi dẫn quân đánh dẹp loạn phản theo lệnh vua. Một mũi tên oan nghiệt đã cướp đi sinh mạng của ông, khiến triều đại nhà Đinh chấm dứt một cách bi thảm.
Sau khi Đinh Phế Đế lên ngôi, nhà Tống toan tính xâm lược Đại Cồ Việt, lợi dụng tình hình vua nhỏ. Thái hậu Dương Vân Nga đã đưa ra quyết định táo bạo là nhường ngôi cho Lê Hoàn để ngăn chặn nguy cơ ngoại xâm. Lê Hoàn lên ngôi, thành lập nhà Tiền Lê.
Các tướng nhà Đinh, gồm Đinh Điền và Nguyễn Bặc, không phục, cất quân tiến đánh Lê Hoàn nhưng bị dẹp tan. Ngô Nhật Khánh, phò mã nhà Đinh, bỏ trốn về phía Nam, hợp quân với vua Chiêm Thành tấn công kinh đô Hoa Lư, nhưng bất thành vì bão.
Năm 1001, Đinh Phế Đế Đinh Toàn cùng vua Lê Đại Hành (Lê Hoàn) đi dẹp loạn ở Cửu Long, thuộc vùng Cầm Thủy, Thanh Hóa. Trong một trận chiến ác liệt, Đinh Toàn đã trúng tên tử trận ở tuổi 27.
Sách "Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục" ghi lại: "Nhà vua (Lê Hoàn) đi đánh Cửu Long, Vệ vương Đinh Toàn theo đi. Quân giặc thấy nhà vua nên giương cung bắn, mũi tên rơi xuống, chúng lại bắn tiếp nhưng dây cung đứt, giặc sợ hãi rút lùi. Nhà vua đi thuyền ven sông đuổi theo. Giặc bất ngờ ở hai bên bờ đánh khép lại, khiến quan quân bị vây hãm. Vệ vương Toàn trúng phải mũi tên bay, mất tại trận".
Vua Lê Đại Hành vẫn tiếp tục dùng tên nước Đại Cồ Việt từ thời nhà Đinh. Nhà Lý sau đó đổi tên thành Đại Việt và tiếp tục được nhà Trần sử dụng. Đến thời nhà Hồ, Việt Nam có tên Đại Ngu trong 7 năm. Tên Đại Việt chỉ được dùng lại khi Lê Lợi đánh đuổi giặc Minh và khôi phục nền độc lập cho đất nước.
Nhà Đinh là triều đại quân chủ phong kiến bắt đầu từ năm 968 khi Đinh Tiên Hoàng dẹp loạn 12 sứ quân và kết thúc năm 980 khi Đinh Phế Đế nhường ngôi cho Lê Hoàn, tổng cộng chỉ trải qua hai thế hệ.
Tuy ngắn ngủi, nhưng triều đại nhà Đinh đã mở ra thời kỳ độc lập tự chủ, nước Việt Nam có chế độ đứng đầu bởi một Hoàng đế. Việc xứng đế hiệu Đại Thắng Minh Hoàng đế của Đinh Tiên Hoàng mang ý thức về sự tự tôn dân tộc, hàm ý không thua kém các Hoàng đế Trung Hoa.
Sự sụp đổ của nhà Đinh một phần do tình hình chính trị phức tạp sau khi vua Đinh Tiên Hoàng bị ám sát, một phần do sự can thiệp của nhà Tống. Nhưng di sản của triều đại này vẫn được ghi nhớ trong lịch sử Việt Nam, như một bước ngoặt quan trọng trên con đường xây dựng và bảo vệ nền độc lập dân tộc.
Đăng ký VIP Member