Giới khoa học thế giới vừa đón nhận tin buồn khi Giáo sư Lý Chính Đạo, người đoạt giải Nobel Vật lý, đã qua đời ở tuổi 98. Sự ra đi của ông là mất mát không thể bù đắp đối với cộng đồng khoa học toàn cầu.
Nhà khoa học lỗi lạc Lý Chính Đạo - Người khơi nguồn cách mạng trong Vật lý đã qua đời
Giáo sư Lý Chính Đạo sinh ngày 24 tháng 11 năm 1926 tại Thượng Hải, Trung Quốc. Ông theo học Đại học Chiết Giang từ năm 1943 đến năm 1945 và tiếp tục lấy bằng Tiến sĩ tại Đại học Chicago vào năm 1950. Sau khi tốt nghiệp, ông nghiên cứu tại Đại học Chicago, Đại học California và Viện Nghiên cứu Princeton trước khi gia nhập Đại học Columbia với tư cách trợ lý giáo sư vào năm 1953. Chỉ bốn năm sau, ông đã trở thành giáo sư tại đây khi mới 31 tuổi.
Nhà khoa học lỗi lạc Lý Chính Đạo - Người khơi nguồn cách mạng trong Vật lý đã qua đời
Năm 1956, Giáo sư Lý Chính Đạo và người cộng sự đã xuất bản bài báo có tiêu đề "Các vấn đề về sự bảo toàn tính chẵn lẻ trong các tương tác yếu". Bài báo này đã mở ra một trang mới trong lĩnh vực Vật lý và mang về cho ông giải Nobel Vật lý năm 1957. Sự công nhận này đã đưa ông trở thành người trẻ thứ ba trên thế giới giành được giải thưởng danh giá này.
Trong suốt sự nghiệp nghiên cứu của mình, Giáo sư Lý Chính Đạo đã có nhiều đóng góp mang tính đột phá trong các lĩnh vực Lý thuyết Vật lý hạt, Lý thuyết hạt nhân nguyên tử và Vật lý thống kê. Ông đã xuất bản vô số bài báo khoa học trên các tạp chí có uy tín và là tác giả của các chuyên khảo khoa học về "Lý thuyết trường" và "Vật lý hạt". Sau khi đoạt giải Nobel, ông tiếp tục đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong việc phát triển Lý thuyết lượng tử soliton, đề xuất khái niệm trạng thái hạt nhân dị thường và xây dựng Lý thuyết đo mạng ngẫu nhiên.
Năm 1984, Giáo sư Lý Chính Đạo được mời làm giáo sư danh dự tại Đại học Bắc Kinh kiêm Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Vật lý hiện đại và Năng lượng cao. Ông cũng đảm nhận vị trí giám đốc Viện Nghiên cứu Vật lý Lý Chính Đạo tại Đại học Giao thông Thượng Hải vào năm 2018. Những nỗ lực của ông trong việc thúc đẩy nghiên cứu khoa học tại Trung Quốc đã có tác động sâu sắc đến sự phát triển của lĩnh vực này trong nước.
Trong suốt cuộc đời mình, Giáo sư Lý Chính Đạo đã được trao tặng nhiều giải thưởng cao quý, bao gồm:
* Giải Nobel Vật lý (1957)
* Giải thưởng Khoa học Einstein (1957)
* Huy chương G. Bude (1969)
* Huy chương Galileo (1979)
* Huân chương công trạng của Ý (1986)
* Giải thưởng Hợp tác Khoa học và Công nghệ Quốc tế của Trung Quốc (1995)
* Giải thưởng Khoa học của Thành phố New York (1997)
Sự ra đi của Giáo sư Lý Chính Đạo để lại một khoảng trống lớn trong cộng đồng khoa học. Ông được coi là một huyền thoại trong lĩnh vực Vật lý và là một nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ nhà khoa học sau này. Những đóng góp của ông sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến sự phát triển của khoa học và mở đường cho những khám phá mới trong nhiều năm tới.
Cộng đồng khoa học quốc tế đã bày tỏ sự đau buồn sâu sắc trước sự ra đi của Giáo sư Lý Chính Đạo. Các nhà lãnh đạo thế giới, các tổ chức khoa học và vô số đồng nghiệp đã gửi lời chia buồn và tưởng nhớ những thành tựu phi thường của ông. Ông sẽ mãi được ghi nhớ như một trong những nhà khoa học vĩ đại nhất mọi thời đại.