Từ dấu hiệu sai phạm trên hai chiếc ô tô cơi nới, một đường dây tham nhũng trong ngành đăng kiểm đã dần lộ diện, khởi nguồn từ Cục Đăng kiểm Việt Nam và lan rộng đến nhiều trung tâm đăng kiểm trên toàn quốc. 254 bị can đã bị khởi tố, trong đó có nhiều lãnh đạo cao cấp bị cáo buộc nhận hối lộ và lợi dụng chức vụ để phục vụ mục đích bất chính.
Phanh phui đường dây "rộng như đại dương" trong vụ bê bối Đăng kiểm Việt Nam: 254 bị can, nhiều lãnh đạo cao cấp vướng vòng lao lý
Vào tháng 10 năm 2022, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an TP.HCM đã phát hiện ra hai chiếc ô tô có dấu hiệu cơi nới thành và thùng xe. Việc kiểm tra đối chiếu với số liệu của Cục Đăng kiểm Việt Nam cho thấy có sự sai lệch đáng kể. Đây chính là dấu hiệu đầu tiên dẫn đến việc phát hiện ra đường dây tham nhũng trong ngành đăng kiểm.
Từ dấu hiệu tội phạm này, cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an TP.HCM đã tiến hành điều tra, xác định hành vi phạm tội có tổ chức xuyên suốt từ Cục Đăng kiểm Việt Nam đến các trung tâm đăng kiểm phương tiện cơ giới, chi cục đăng kiểm phương tiện thủy nội địa tại TP.HCM và các địa phương trên cả nước.
Kết quả điều tra đã xác định có một loạt các bị can từ lãnh đạo đến cán bộ các phòng của Cục Đăng kiểm Việt Nam, lãnh đạo và đăng kiểm viên ở các trung tâm đăng kiểm, chi cục đăng kiểm đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để cố ý làm trái các quy định của pháp luật. Những hành vi vi phạm bao gồm buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát, móc nối với các doanh nghiệp, chủ phương tiện, cá nhân để thực hiện nhiều hành vi trái phép.
Cơ quan điều tra đã khởi tố 254 bị can về 11 tội danh, trong đó có nhiều bị can bị khởi tố từ 2-3 tội. Các tội danh bao gồm: "Nhận hối lộ", "Lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ", "Môi giới hối lộ", "Sửa chữa sổ sách kế toán theo hướng có lợi cho người khác", "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng", "Sản xuất, buôn bán hàng giả là các văn bản, giấy tờ có giá trị pháp lý của Nhà nước", "Làm giả con dấu, tài liệu", "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", "Chống người thi hành công vụ", "Tham ô tài sản", "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".
Trong số 254 bị can, nổi bật là các cựu lãnh đạo của Cục Đăng kiểm Việt Nam. Bị can Trần Kỳ Hình, cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, bị khởi tố về 2 tội danh "Nhận hối lộ" và "Lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Bị can Đặng Việt Hà, cựu Cục trưởng, bị khởi tố về tội "Nhận hối lộ". Bị can Nguyễn Vũ Hải, cựu Cục phó, bị khởi tố về tội "Lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Theo kết quả điều tra, trong thời gian giữ chức Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, các bị can Hình và Hà là những người đứng đầu chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện mọi hoạt động của Cục theo sự phân công của Bộ Giao thông Vận tải. Tuy nhiên, các bị can Hình, Hà cùng với Hải đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao; đưa ra chủ trương làm trái quy định của pháp luật để nhận hối lộ số tiền đặc biệt lớn; để xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống trong thời gian dài.
Trong số 254 bị can, có 133 người bị tạm giam, 120 được tại ngoại và 1 đang bỏ trốn. Bị can đang bỏ trốn là Đỗ Trung Học, cựu Trưởng phòng Tàu sông, Cục Đăng kiểm Việt Nam. Do ông này xuất cảnh ra nước ngoài trước khi khởi tố bị can, không xác định được đang ở đâu nên Công an TP.HCM đã ra quyết định truy nã.
Theo cáo buộc, khi còn đương nhiệm, ông Học đã nhiều lần nhận tiền hối lộ từ Nguyễn Xuân Hào, đăng kiểm viên, Chi cục Đăng kiểm Long An, với tổng số tiền hơn 2,8 tỷ đồng để cấp 38 thông báo năng lực cơ sở đóng mới, hoán cải, sửa chữa, phục hồi phương tiện thuỷ nội địa cho 38 xưởng đóng tàu ở tỉnh Long An.
Vụ bê bối Đăng kiểm Việt Nam đã gây chấn động dư luận và ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của ngành giao thông vận tải. Vụ án đã làm lộ rõ tình trạng tham nhũng, tiêu cực, thiếu trách nhiệm trong một số cán bộ, lãnh đạo của ngành, gây mất an toàn cho người tham gia giao thông.
Đường dây tham nhũng này cũng đã khiến nhiều phương tiện không đạt chuẩn được lưu hành trên đường, tiềm ẩn nguy cơ gây ra tai nạn giao thông nghiêm trọng. Vụ án cũng đã làm ảnh hưởng đến niềm tin của người dân vào cơ quan quản lý nhà nước.
Vụ bê bối Đăng kiểm Việt Nam là một vụ án nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn cho xã hội và đất nước. Vụ án đã làm mất đi sự tin tưởng của người dân vào các cơ quan quản lý nhà nước. Việc phát hiện và xử lý nghiêm minh các bị can liên quan là một bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống tham nhũng, tiêu cực trong ngành giao thông vận tải.