Quy định mới về dạy thêm học thêm: Bài học từ một học sinh THPT

Dự thảo về dạy thêm, học thêm của Bộ GD-ĐT nêu rõ không cấm giáo viên dạy thêm ngoài trường. Quy định này gây ra nhiều tranh cãi, trong đó có ý kiến của một học sinh THPT về trải nghiệm của bản thân.

Quy định mới về dạy thêm học thêm: Bài học từ một học sinh THPT

Là một học sinh THPT, tôi chưa từng nghiên cứu kỹ các quy định liên quan đến dạy thêm, học thêm. Tuy nhiên, gần đây, tôi đã được bạn bè chia sẻ về dự thảo mới của Bộ GD-ĐT về vấn đề này. Mặc dù học sinh là đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp của quy định dạy thêm học thêm, nhưng chúng tôi lại hiếm khi được tham vấn ý kiến.

Trong bài viết này, tôi xin chia sẻ một số suy nghĩ của bản thân về dự thảo mới, với hy vọng góp thêm một góc nhìn nhỏ cho vấn đề này.

Quy định mới về dạy thêm học thêm: Bài học từ một học sinh THPT

Trong suốt quá trình học tập của mình, tôi học thêm rất ít. Chỉ đến năm lớp 9 khi chuẩn bị thi vào lớp 10, tôi mới bắt đầu học tăng cường với tần suất khoảng 4 buổi/tuần. Đó cũng là lúc tôi thấm thía thế nào là bị ép học thêm.

Cô giáo chủ nhiệm của tôi phụ trách môn Văn. Ngay từ đầu năm, cô đã "đánh tiếng" với phụ huynh về lớp dạy thêm Văn tại nhà của mình và khoe khoang về thành tích dạy học, luyện thi môn này. Cô cũng chia sẻ với phụ huynh rằng kết hợp chương trình trên lớp và chương trình học thêm mới hiệu quả, còn chỉ học trên lớp thì không đủ.

Lúc bấy giờ, hầu hết các bạn trong lớp tôi đều đăng ký học thêm. Bố mẹ tôi cho tôi tự quyết định vì họ vốn đã dạy tôi tính tự lập từ nhỏ. Qua những giờ học Văn trên lớp, tôi nhận thấy mình không phù hợp với phương pháp giảng dạy của cô nên đã quyết định không học thêm.

Dù vậy, tôi vẫn cần nâng cao kiến thức môn Văn để thi vào lớp 10. Tôi đã theo học một cô giáo ở trường khác mà tôi thấy phù hợp hơn.

Từ đó, mỗi lần tiết Văn đến, tôi đều bị cô chủ nhiệm "chăm sóc đặc biệt". Cô thường xuyên gọi tôi lên kiểm tra thuộc thơ hoặc cả bài văn. Nếu tôi không thuộc, cô sẽ phạt tôi chép nhiều lần. Trong giờ học Văn, cô thường công khai thảo luận về tôi và những bài làm của tôi trước cả lớp với những lời như "Giỏi quá rồi, không cần đi học nên làm bài thế này đây".

Có lần, tôi còn bắt gặp ánh nhìn lườm lườm của cô dành cho mình.

Trong lớp tôi lúc bấy giờ có 2 bạn khác cũng bị cô đối xử khác biệt. Một bạn là lớp trưởng - từng đi học thêm nhà cô nhưng sau một thời gian thấy cách giảng dạy không hợp và không đạt hiệu quả như mong đợi nên đã xin nghỉ. Bạn còn lại, hồi đầu lớp 9 cũng học thêm một cô giáo khác, nên không đăng ký lớp cô mở. Về sau, vì không chịu được sự phân biệt đối xử của cô ở lớp nên đành phải học thêm các lớp cô dạy ngoài giờ, cuối tuần.

Vì tính "cứng đầu" của mình, tôi kiên quyết không thay đổi giáo viên dạy thêm, nhất là sau khi nghe phản hồi không mấy tích cực từ những bạn đã học lớp cô, cho rằng lớp học chán, chỉ học thuộc, cô thường xuyên phạt và mắng học sinh bằng những từ ngữ nặng nề.

Khi bị cô tỏ thái độ không ưa hoặc đôi khi cố ý "dìm" điểm những bài kiểm tra của tôi trên lớp, tôi chưa một lần cãi lại hay phản đối. Tôi biết mình phải tự tìm cách vượt qua năm học bão tố này.

Càng như vậy, tôi càng cần cố gắng ôn luyện môn Văn nhiều hơn. Đơn giản vì tôi xác định học cho chính mình, học để đỗ vào trường cấp 3 tôi muốn, chứ không phải vì cô hay ai khác.

Đỉnh điểm là lời khẳng định của cô rằng tôi không đủ khả năng đỗ vào lớp 10 nên đừng mất công thi làm gì, cứ nên đăng ký vào trường nghề. Mặc dù lúc đó tôi tự tin với năng lực của mình và đủ khả năng đỗ vào ngôi trường tôi mong muốn.

Tôi không hiểu tại sao cô lại làm như vậy. Cô sợ bị ảnh hưởng thành tích hay lo nếu tôi đạt điểm cao hơn những học sinh đã học thêm nhà cô, phụ huynh sẽ đánh giá không tốt về cô?

Bỏ qua những điều đó, suốt năm học lớp 9, tôi cố gắng tập trung vào mục tiêu và việc học của mình, không quan tâm đến lời nói, thái độ của cô. Tôi đã chứng minh được thực lực của bản thân khi là một trong hai người có điểm thi môn Văn cao nhất lớp trong kỳ thi vào lớp 10 năm học 2022-2023.

Từ trải nghiệm của chính mình, tôi thấy rằng, thực tế, học thêm cũng có ích. Tôi đã được củng cố kiến thức, ôn luyện hiệu quả hơn khi tham gia một số lớp. Tuy nhiên, học sinh (và phụ huynh) nên được quyền lựa chọn giáo viên dạy thêm có cách giảng phù hợp và hiệu quả, đồng thời được tôn trọng lựa chọn đó.

Việc ép buộc học sinh học thêm không chỉ làm mất đi tính hiệu quả của việc học, mà còn gây sức ép tâm lý, làm giảm sự thoải mái của chúng tôi trong lớp chính khóa.

Bản thân tôi, khi cảm thấy mình bị đối xử bất công vì không đi học thêm cô giáo chủ nhiệm, tôi chưa bao giờ phản ánh việc này với thầy hiệu trưởng hay các giáo viên khác. Bởi khi đó tôi nghĩ rằng làm thế không giúp tôi giải quyết vấn đề, thậm chí có thể khiến tôi bị gây khó dễ nhiều hơn. Nói thẳng ra, tôi không tin hiệu trưởng sẽ đứng về phía tôi, hành động để hỗ trợ hay giúp tôi khỏi bị "đì".

Dù vậy, bây giờ, nếu được hỏi ý kiến về việc có nên cho thầy cô được dạy thêm, tôi trả lời luôn là "có".

Tôi nghĩ rằng cho phép dạy thêm có lợi cho cả thầy cô và chúng tôi. Thầy cô có cơ hội tăng thu nhập, thêm động lực để nâng cao trình độ và tiếp tục cống hiến. Chúng tôi được củng cố, nâng cao kiến thức cần thiết để đạt mục tiêu học tập của bản thân.

Còn về việc giáo viên ép học sinh đi học thêm, thực ra tình trạng đó đã có nhiều năm nay rồi, dù cấm hay không vẫn sẽ tiếp diễn. Cái quan trọng là lương tâm của giáo viên và sự cứng rắn của nhà trường.

Thực tế, ở đâu cũng vẫn luôn có những giáo viên thật sự có tâm với nghề và có phương pháp giảng dạy tốt. Nếu có mở lớp dạy thêm, họ sẽ không ép học sinh phải đi học và chúng tôi nếu có nhu cầu, sẽ tiếp thu được nhiều kiến thức hữu ích.

Còn những trường hợp giáo viên ép buộc học trò học thêm, tất nhiên vẫn phải bị bài trừ, lên án. Theo tôi, để chấm dứt tình trạng giáo viên ép buộc hay thiên vị học sinh học thêm, Bộ GD-ĐT phải có những quy định thật chặt chẽ, nhà trường cũng cần làm thật nghiêm.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh tuyên truyền để học sinh (và cả phụ huynh) hiểu rõ quyền lợi và trách nhiệm của mình trong giáo dục, trong việc phản ánh những bất cập để đòi lại sự công bằng.

Các bạn học sinh, như chính tôi, sẽ dám đứng lên bày tỏ ý kiến, phản ánh các trường hợp ép buộc đi học thêm hay phân biệt đối xử khi không học thêm, nếu thực sự biết có quy định rõ ràng, chặt chẽ về việc này, có người (hay cấp, ngành nào đó) lắng nghe và hành động để giải quyết tiêu cực.

Với các bạn học sinh, tôi nghĩ rằng, trước khi đợi người khác hỗ trợ, cố gắng rèn thói quen tự học, nỗ lực để vào được những trường chất lượng cao - nơi khả năng bị chèn ép, đối xử thiếu công bằng có thể giảm đi. Trong trường hợp không may gặp những chuyện đó, chúng ta dũng cảm lên tiếng, phản ánh trường hợp của mình để có thể được hỗ trợ và góp phần xây dựng nền giáo dục văn minh hơn.