Thác Hai - Di chỉ khảo cổ học tiết lộ dấu ấn thịnh vượng của Tây Nguyên cách đây hàng nghìn năm

Khu vực Thác Hai ở Đăk Lăk đã trở thành tâm điểm thu hút các nhà khảo cổ học sau khi khai quật liên tiếp ba lần, hé lộ những bí ẩn về cuộc sống của con người Tây Nguyên từ 2.500 đến 4.000 năm trước. Với hàng nghìn mũi khoan bằng đá, hàng trăm hạt chuỗi và nhiều di vật quý giá khác, Thác Hai được mệnh danh là "công xưởng chế tác mũi khoan duy nhất ở Tây Nguyên" cho đến thời điểm hiện tại.

Thác Hai - Di chỉ khảo cổ học tiết lộ dấu ấn thịnh vượng của Tây Nguyên cách đây hàng nghìn năm

Di chỉ khảo cổ học Thác Hai nằm ở thôn 6, xã Ia Jlơi, huyện Ea Súp, tỉnh Đăk Lăk. Kể từ đợt khai quật đầu tiên vào năm 2021, khu vực này đã thu hút sự chú ý của giới chuyên gia và công chúng với nhiều phát hiện vô cùng giá trị.

Thác Hai - Di chỉ khảo cổ học tiết lộ dấu ấn thịnh vượng của Tây Nguyên cách đây hàng nghìn năm

Đợt khai quật lần thứ ba vừa được Bảo tàng Đăk Lăk thực hiện từ ngày 26/6 đến 28/7 trên diện tích 20 m2. Với sự tỉ mỉ và chuyên nghiệp, các nhà khảo cổ học đã tiếp tục làm sáng tỏ lịch sử của Thác Hai.

Trên tầng văn hóa dày khoảng 2 mét, các chuyên gia đã phát hiện hơn 100 hạt chuỗi bằng chất liệu đá, thủy tinh và gốm. Bên cạnh đó, hơn 1.000 mũi khoan và phác vật bằng đá opal, jasper, silic, phtanite cũng được tìm thấy. Trong số đó, có 844 mũi khoan và 187 phác vật mũi khoan. Điểm đặc biệt là các mũi khoan được mài trau chuốt cẩn thận và hầu hết vẫn chưa qua sử dụng.

Ngoài các mũi khoan và hạt chuỗi, khu vực Thác Hai còn ẩn chứa nhiều di vật khác, bao gồm: bàn mài, rìu, bôn, bình, nồi, chum, vò, bát bồng... Ông Đinh Văn Một, Giám đốc Bảo tàng Đăk Lăk, nhận định rằng những loại hình đồ gốm ở Thác Hai có mối liên hệ mật thiết với các nền văn hóa khảo cổ ở Tây Nguyên như Biển Hồ (Gia Lai), Lung Leng, Plei Krông (Kon Tum), cũng như văn hóa Tiền Sa Huỳnh - Sa Huỳnh ở ven biển miền Trung.

Ông Một cũng nhấn mạnh rằng Thác Hai sở hữu tầng văn hóa dày nhất ở Đăk Lăk nói riêng và Tây Nguyên nói chung, cho thấy sự cư trú lâu dài và liên tục trong khoảng thời gian hơn 1.000 năm. "Đây được xem là công xưởng chế tác mũi khoan bằng đá duy nhất ở Tây Nguyên cho đến thời điểm hiện nay", ông Một khẳng định.

Sự phát hiện của hàng nghìn mũi khoan bằng đá tại Thác Hai là một minh chứng rõ ràng cho sự phát triển của công nghệ chế tạo công cụ thời tiền sử ở Tây Nguyên. Những mũi khoan này được sử dụng để tạo ra các vật dụng hàng ngày như đồ gốm, trang sức và vũ khí.

Đáng chú ý, kỹ thuật chế tác mũi khoan của người Tây Nguyên cổ đại cho thấy sự tinh xảo và điêu luyện đáng ngưỡng mộ. Những mũi khoan được mài bằng tay với độ chính xác cao, cho phép tạo ra các lỗ nhỏ và sâu một cách hiệu quả.

Phát hiện ở Thác Hai đã bổ sung thêm một mảnh ghép quan trọng vào bức tranh lịch sử của Tây Nguyên. Nó không chỉ là một di chỉ khảo cổ học đơn thuần mà còn là bằng chứng sống động về sự thịnh vượng và sáng tạo của người dân Tây Nguyên trong quá khứ.

Đăk Lăk hiện sở hữu hơn 50 địa điểm khảo cổ thời tiền - sơ sử. Trong đó, có 7 di tích đã được khai quật và hàng chục địa điểm được khảo sát, mang lại cho chúng ta hàng nghìn công cụ lao động, đồ trang sức, đồ dùng sinh hoạt bằng đá, đồng và gốm... có niên đại từ 2.500 đến 4.500 năm.

Những phát hiện khảo cổ học liên tiếp ở Đăk Lăk đã và đang góp phần làm sáng tỏ quá trình phát triển của xã hội loài người ở khu vực Tây Nguyên. Chúng cung cấp những bằng chứng vô giá về cuộc sống, văn hóa và các hoạt động kinh tế của con người Tây Nguyên cổ đại, giúp chúng ta hiểu hơn về cội nguồn lịch sử và bản sắc của mảnh đất này.