Từ những nỗ lực đầu tiên đến những thành tựu to lớn ngày nay, Việt Nam đã ghi dấu ấn đáng tự hào trong lĩnh vực thủy điện. Hãy cùng khám phá những cột mốc lịch sử, những siêu dự án và tầm quan trọng của thủy điện đối với quốc gia, khu vực và toàn thế giới.
Thám Hiểm Thế Giới Thủy Điện: Những Cột Mốc và Siêu Dự Án ở Việt Nam
Trên dòng chảy hùng vĩ của sông Đà, tỉnh Sơn La tự hào sở hữu Nhà máy Thủy điện Sơn La - công trình thủy điện lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á. Được khởi công từ năm 2005 và hoàn thành vào năm 2012, thủy điện Sơn La có công suất khổng lồ 2.400 MW. Với tổng mức đầu tư khoảng 60.000 tỷ đồng, công trình này đảm nhiệm trọng trách kép: chống lũ mùa mưa và cung cấp nguồn nước cho mùa khô cho đồng bằng Bắc Bộ.
Năm 1942, một cột mốc lịch sử được đánh dấu khi Nhà máy Thủy điện Ankroet ra đời - nhà máy thủy điện đầu tiên của Việt Nam. Nằm trên địa phận huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng, thủy điện Ankroet được xây dựng trong điều kiện thiếu thốn với chủ yếu là sức người và công cụ thô sơ. Mặc dù công suất ban đầu chỉ đạt 600 kW, nhưng sau nhiều lần nâng cấp, Ankroet giờ đây có công suất lên đến 4.400 kW, cung cấp nguồn điện cho Đà Lạt và hòa vào lưới điện quốc gia.
Sông Đà, phụ lưu lớn nhất của hệ thống sông Hồng, là nơi trú ngụ của bộ ba nhà máy thủy điện lớn nhất Việt Nam: Hòa Bình, Sơn La và Lai Châu. Tổng công suất của ba công trình này lên đến 6.000 MW, tương đương với 30% sản lượng điện quốc gia. Chuỗi nhà máy trên một dòng sông này là độc nhất vô nhị tại Đông Nam Á, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho đất nước.
Trong thế kỷ XX, Nhà máy Thủy điện Hòa Bình đã nắm giữ kỷ lục về công suất lắp đặt lớn nhất Đông Nam Á. Đây là công trình hợp tác giữa Việt Nam và Liên Xô, được khởi công năm 1979 và hoàn thành năm 1994. Với 8 tổ máy và công suất lắp đặt 1.920 MW, Hòa Bình đã đóng vai trò trụ cột trong hệ thống điện quốc gia trước khi các nhà máy thủy điện lớn hơn được xây dựng.
Trên bản đồ thế giới, Đập Thủy điện Tam Hiệp tại Hồ Bắc, Trung Quốc được tôn vinh là đập thủy điện lớn nhất thế giới về sản lượng điện. Với công suất 22.500 MW, Tam Hiệp sản xuất một lượng điện khổng lồ, đáp ứng nhu cầu năng lượng của hàng triệu người dân. Đập Tam Hiệp được xây dựng trong 18 năm với chi phí lên đến 37 tỷ USD, trở thành một biểu tượng của sức mạnh công nghệ và tầm vóc của Trung Quốc.
Thủy điện đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống kinh tế - xã hội của Việt Nam và thế giới. Các siêu dự án thủy điện như Sơn La, Hòa Bình và Tam Hiệp đã và đang cung cấp nguồn năng lượng sạch, ổn định, góp phần vào phát triển đất nước và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Tuy nhiên, việc xây dựng và vận hành các công trình thủy điện cũng cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng về các tác động môi trường và xã hội để đảm bảo sự phát triển bền vững.