Qua hai đợt khai quật khảo cổ, phế tích tháp Đại Hữu đã được đưa ra ánh sáng, hé lộ kiến trúc hùng vĩ của một công trình Chămpa cổ xưa với nhiều hiện vật quý giá, mang giá trị lịch sử và văn hóa to lớn.
Tháp Đại Hữu Sừng Sững Trên Đỉnh Núi Đất
Tọa lạc trên đỉnh núi Đất ở xã Cát Nhơn, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định, phế tích tháp Đại Hữu là một di tích kiến trúc Chămpa cổ đại, được phát lộ thông qua hai đợt khai quật khảo cổ. Đợt khai quật đầu tiên diễn ra năm 2014, và đợt tiếp theo vào năm 2022, đã giúp đưa ra ánh sáng toàn bộ phần thân tháp, nền móng và hàng loạt hiện vật có giá trị.
Tháp Đại Hữu mang bình đồ hình vuông, với mỗi cạnh thân tháp dài 9m và lòng tháp dài 3,8m. Nền móng chân đế tháp cũng có hình gần vuông, với mỗi cạnh dài 12,7m và 13m. Cấu trúc này cho thấy tháp Đại Hữu có quy mô lớn so với các tháp Chămpa khác.
Tháp Đại Hữu Sừng Sững Trên Đỉnh Núi Đất
Tháp có cửa ra vào hướng Đông và hệ thống cửa giả, một đặc điểm phổ biến trong kiến trúc tháp Chămpa. Chính giữa lòng tháp là hố thiêng, một kiến trúc trung tâm nằm bên dưới nền gạch. Theo các nhà khảo cổ, tháp Đại Hữu được xây dựng trên đỉnh núi với bề mặt đá. Người Chăm đã đục tảng đá để tạo mặt bằng, sau đó phủ một lớp đất và đầm nện chặt để ổn định móng và mặt bằng trước khi tiến hành xây gạch và đá.
Dựa trên các bằng chứng di tích và hiện vật, so sánh với các kiến trúc tháp Chămpa khác đã được khai quật và kết hợp với các minh văn, các nhà khảo cổ ước tính tháp Đại Hữu có niên đại khoảng giữa thế kỷ 13. Trong quá trình khai quật, các mảnh gốm gia dụng có niên đại thế kỷ 17-18 cũng được phát hiện. Những hiện vật này gắn liền với thành Chánh Mẫn, được nhà Tây Sơn xây dựng tại phía Đông Bắc dưới chân đỉnh núi Đất. Điều này cho thấy vào giai đoạn cuối thế kỷ 18, khu vực phế tích tháp Đại Hữu đã trở thành một căn cứ quân sự quan trọng của nhà Tây Sơn.
Tháp Đại Hữu Sừng Sững Trên Đỉnh Núi Đất
Qua quá trình khai quật, các nhà khảo cổ đã phát hiện 156 hiện vật bằng đá với nhiều loại hình và kích thước khác nhau. Các hiện vật này bao gồm các khối đá chạm khắc, tượng thần, tượng động vật và các công cụ lao động. Ngoài ra, 522 hiện vật chất liệu đất nung cũng được phát hiện, bao gồm các đồ gốm gia dụng, trang trí và cả gạch xây dựng. Đặc biệt, tượng sư tử được phát hiện ở phế tích Đại Hữu là một hiện vật độc đáo, thể hiện trình độ điêu khắc tinh xảo của người Chăm.
Phế tích tháp Đại Hữu là minh chứng cho sự phát triển rực rỡ của nền văn hóa Chămpa ở miền Trung Việt Nam. Kiến trúc độc đáo, kết hợp với các hiện vật quý giá, đã làm sáng tỏ thêm về cuộc sống, tín ngưỡng và nghệ thuật của người Chăm cổ. Di tích này có giá trị to lớn về mặt lịch sử và văn hóa, góp phần vào việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc.
Tháp Đại Hữu Sừng Sững Trên Đỉnh Núi Đất
Đăng ký VIP Member