Những người dân nghèo ở Hòa Bình đã đặt hết hy vọng vào cây ớt chỉ thiên, hy vọng thoát khỏi cảnh đói nghèo. Nhưng giờ đây, họ chỉ nhận lại nỗi thất vọng vì một công ty thu mua không trả tiền, khiến họ rơi vào cảnh nợ nần chồng chất.
Thất vọng đắng cay vì cây "thoát nghèo
Amid cái nắng gắt giữa trưa, anh Trịnh Văn Huỳnh cùng vợ ở xã Ngọc Lương, huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình đang cố gắng hái thật nhanh luống ớt chín rộ. Hơn 3ha ớt chỉ thiên của gia đình đang đến lúc thu hoạch, chậm trễ sẽ khiến chúng rụng hết.
Anh Huỳnh cùng gia đình đã mạnh dạn đầu tư trồng 3ha ớt, kỳ vọng đây là cây "thoát nghèo" cho họ. Khi biết Công ty TNHH xuất nhập khẩu nông sản T9 (Công ty T9) về địa phương, liên kết trồng ớt và bao tiêu sản phẩm, anh Huỳnh và nhiều hộ dân khác thuộc Hợp tác xã nông nghiệp Ngọc Lương đã mua giống và trồng hơn 30ha ớt chỉ thiên.
Thất vọng đắng cay vì cây "thoát nghèo
"Chúng tôi mua giống về trồng, hết lòng chăm sóc, tưới bón. Lúc đầu, phía công ty hứa sẽ thu mua và trả tiền đều đặn cho dân. Giá thu mua ớt là 19.000 đồng/kg, không phụ thuộc vào giá cả thị trường. Thấy trồng ớt có triển vọng, chúng tôi rất hăng hái", anh Huỳnh tâm sự.
Chị Bùi Thị Thao, vợ anh Huỳnh, cũng rất háo hức với sự hợp tác này. Với mức giá hỗ trợ và thu mua của Công ty T9, bà con tính toán thấy cây ớt cho hiệu quả hơn nhiều so với các loại cây trồng khác. Hơn nữa, sản phẩm có đầu ra ổn định, thanh toán đều đặn, nên nông dân ai cũng yên tâm gắn bó lâu dài với cây ớt, hy vọng sẽ có cơ hội đổi đời.
Thất vọng đắng cay vì cây "thoát nghèo
Gia đình anh Huỳnh đã mạnh dạn đầu tư trồng 3ha ớt. Số tiền bỏ ra làm đất, mua giống, thuê người trồng chăm sóc lên đến hàng trăm triệu đồng. Sau hơn 3 tháng, cây ớt cho quả rộ. Họ đem bán cho Công ty T9 bao nhiêu, công ty thu mua bấy nhiêu.
Sau nhiều tháng thu hoạch, chỉ riêng gia đình anh Huỳnh đã bán cho Công ty T9 hơn 14 tấn ớt. Những hộ dân khác, dù diện tích ít hơn, cũng bán được cả tấn.
Thất vọng đắng cay vì cây "thoát nghèo
Anh Huỳnh thở dài: "Tôi bán cho công ty hơn 14 tấn ớt rồi nhưng đến nay chỉ nhận được khoảng chục triệu. Nhiều tháng qua, công ty không trả tiền khiến nhiều hộ lao đao. Riêng gia đình tôi, nếu tính ra, số tiền bán ớt đáng lẽ phải hơn 250 triệu đồng".
Bà Quách Thị Kim Mai, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Ngọc Lương, cho biết các hộ dân thuộc hợp tác xã đã trồng khoảng 30ha ớt để bán cho Công ty T9. Từ tháng 2 đến nay, công ty vẫn thu mua nhưng không thanh toán tiền cho các hộ dân.
"Tổng sản lượng ớt hợp tác xã đã bán cho Công ty T9 là gần 40 tấn, với giá 19.000 đồng theo hợp đồng ký kết, công ty phải thanh toán cho hợp tác xã số tiền gần 800 triệu đồng. Nhưng đến nay, công ty chỉ mới thanh toán được hơn 282 triệu đồng", bà Mai nói.
Không chỉ vợ chồng anh Huỳnh, nhiều hộ dân khác trong xã cũng lâm vào cảnh nợ nần vì cây "xóa đói giảm nghèo" này. Anh Phạm Văn Kha bức xúc: "Phía công ty cam kết hỗ trợ phân bón, giống nhưng thực tế là chưa hỗ trợ gì. Các hộ dân chúng tôi phải tự bỏ tiền mua phân bón, thuốc BVTV. Mỗi mẫu trồng ớt tốn kém hơn 40 triệu đồng vì cây này rất khó tính, nhiều sâu bệnh…".
Anh Kha cho biết thêm, nhiều tháng qua gia đình anh đã bán cho công ty hơn 5 tấn ớt, nhưng đến nay mới chỉ ứng được 15 triệu đồng, không thấm vào đâu so với số tiền bỏ ra đầu tư trồng, chăm sóc, thuê nhân công. Vì thế, đến nay gia đình anh hết cách để xoay sở trả nợ.
Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Ngọc Lương cho hay, Công ty T9 nhiều lần hứa thanh toán tiền cho bà con nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện. "Công ty hứa trả tiền vào tháng 3/2024 nhưng sau đó lại khất nợ đến tháng 5. Đến hẹn tháng 5, công ty không có tiền trả. Mới đây, làm việc với người dân, công ty cam kết phần công nợ chưa thanh toán sẽ tính theo lãi suất ngân hàng", bà Mai nói.
Đến nay, sau nhiều lần Công ty T9 hứa thanh toán tiền, người dân trồng ớt vẫn chưa được nhận thêm bất cứ khoản tiền nào. Không chỉ các hộ dân ở xã Ngọc Lương, mà các hộ dân ở Hợp tác xã Đại Lợi (xã Đoàn Kết) cũng bị nợ tiền. Điều này khiến nhiều hộ dân vốn đã khó khăn nay vướng vào vụ ớt "cay" lại mắc thêm nợ nhiều hơn.