Với mức thu nhập mơ ước ít nhất 60 triệu đồng/tháng, nghề gõ sầu riêng ngày càng được nhiều người tìm kiếm. Công việc đòi hỏi kỹ năng cao, trách nhiệm lớn nhưng mức thu nhập lại vô cùng hấp dẫn, thậm chí có thể vượt ngưỡng 100 triệu đồng/tháng vào những mùa vụ bận rộn.
Mỗi sáng, anh Nguyễn Trọng Tấn (25 tuổi, Tiền Giang) cùng đồng đội của mình lại bắt đầu ngày mới bằng công việc đầy vất vả nhưng cũng không kém phần hấp dẫn: gõ sầu riêng. Là những người thợ lành nghề, nhiệm vụ của họ là trèo lên cây, kiểm tra và cắt những trái sầu riêng đã "đủ tuổi".
Với những người thợ chuyên nghiệp, chỉ qua vài nhát gõ vào vỏ, họ có thể xác định được độ chín của từng trái sầu, thậm chí còn có thể đếm được cả số lượng quả trên cây. Ngoài việc kiểm tuổi và cắt sầu, những người thợ gõ còn đảm nhiệm thêm các công đoạn khác như phân loại, bốc xếp trái lên xe, phụ thu...
Vào mùa vụ chính, các nhóm thợ thường xuyên phải làm việc từ sáng sớm đến khuya, thậm chí là làm liền đến rạng sáng hôm sau. Dù vất vả nhưng đây lại là "mùa vui", thời điểm mà người thợ nào cũng muốn làm việc hết công suất để kiếm thật nhiều tiền. Anh Tấn cho biết đội của anh gồm 14 thợ, thường được các chủ vườn hoặc thương lái từ khắp các tỉnh, thành thuê thu hoạch sầu riêng.
Theo chia sẻ của anh Tấn, người thợ được trả lương theo sản lượng trong ngày hoặc lương cứng theo tháng (chưa kể mức thưởng năng suất). "Thợ nhận lương theo sản lượng thì có thể kiếm nhiều tiền hơn nhưng rủi ro cũng cao vì nếu làm hỏng việc, hư sầu sẽ phải đền. Thợ nhận lương cứng thì không phải chịu đền nhưng thu nhập thấp hơn", anh Tấn nói.
Trung bình, một người thợ có thể hái 2-3 tấn trái/ngày, kiếm ít nhất 2-3 triệu đồng, tức hơn 60 triệu đồng mỗi tháng. Vào mùa vụ bận rộn, thương lái đến thu mua tấp nập, họ thậm chí có thể đạt mức thu nhập hơn 100 triệu đồng/tháng.
Anh Nguyễn Trần Thanh Nhân, người có hơn 5 năm kinh nghiệm trong nghề gõ sầu riêng, cho biết mức thu nhập 60 triệu đồng/tháng là chuyện bình thường. Đến nay, thu nhập của anh đã đạt ngưỡng 100 triệu đồng/tháng.
Tuy mức thu nhập hấp dẫn nhưng nghề gõ sầu riêng cũng đòi hỏi kỹ năng cao và trách nhiệm lớn. Người thợ luôn phải chú ý, tuyệt đối không được cắt những trái "yếu tuổi" hay còn non vì những trái này sẽ không thể chín, càng khó mang đi xuất khẩu, khiến thương lái bị lỗ nặng.
Thợ gõ sầu riêng có thể sẽ phải đền tiền và mất luôn cả tháng lương nếu cắt sai. Do đó, cái giá của một lần sơ suất trong nghề này vô cùng đắt đỏ.
Anh Nhân cho biết những năm đầu mới vào nghề, số tiền anh phải đền cho thương lái tính ra cũng lên đến vài trăm triệu đồng. "Lương cao đi đôi với áp lực không hề nhỏ, đó cũng là chuyện bình thường", anh Nhân thừa nhận.
Trong những năm gần đây, nghề thợ gõ sầu riêng dần được nhiều người biết đến và tìm kiếm việc làm. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể trở thành một người thợ chuyên nghiệp.
Theo anh Tấn, người mới vào nghề thường phải học hỏi từ người thân quen trong nghề. Trước đây, anh cũng may mắn khi được các anh trong làng chỉ dạy tận tình. Nhiều người thậm chí mất vài năm để học nghề và cũng có không ít người sau một thời gian dài vẫn không thể thành thạo.
Nghề gõ sầu riêng không chỉ áp lực cao mà còn rất vất vả. Người thợ phải đội nắng, dầm mưa cả ngày. Thỉnh thoảng, họ còn phải làm việc trên những cây cao chót vót, sơ sẩy ngã xuống là thương tật, mất mạng như chơi. Nhiều lúc, họ còn bị sầu riêng rơi trúng, bị thương...
Chị Nguyễn Tuyết Nhi, một thương lái chuyên doanh sầu riêng tại miền Tây, cho biết, để thu hoạch hết một vườn sầu riêng cho ra 7-8 tấn, chị thường thuê 4-6 thợ phụ trách gõ và hứng sầu. Thông thường, thương lái sẽ trả 1.000 đồng/kg sầu riêng được thu hoạch. "Có những người thợ làm việc năng suất, một ngày kiếm 10-20 triệu đồng không phải chuyện hiếm", chị Nhi nhận xét.
Tuy nhiên, để tìm được những người thợ chuyên nghiệp, giỏi nghề thì không dễ. Ngày càng có nhiều người đến xin việc gõ sầu nhưng không phải ai cũng đủ khả năng đáp ứng yêu cầu của nghề.