TPHCM đang tích cực xây dựng chiến lược lao động - việc làm đến năm 2030, đánh giá những chuyển đổi đáng kể trong lực lượng lao động toàn cầu. Việc làm xanh (Green jobs) và kinh tế số đang trở thành xu thế, đòi hỏi lực lượng lao động có những kỹ năng mới và linh hoạt hơn.
TPHCM nhận định lực lượng lao động thế giới đang có sự chuyển đổi lớn về công việc. Việc làm xanh và kinh tế số đang trở thành xu thế toàn cầu, dẫn đến sự ra đời của những ngành nghề mới và sự suy giảm của một số ngành nghề khác. Diễn đàn Kinh tế Thế giới ước tính trong vòng 5 năm tới, ứng dụng công nghệ cao trong mọi lĩnh vực sẽ tạo ra các công việc đòi hỏi trình độ công nghệ cao, thay thế cho các công việc cơ bản. Đồng thời, các chuyên gia dự đoán sẽ có 44% kỹ năng cốt lõi thay đổi trong khoảng thời gian này.
Nhằm đáp ứng những chuyển đổi trên, chiến lược lao động - việc làm của TPHCM xác định các kỹ năng cốt lõi mà người lao động cần có, bao gồm: tư duy sáng tạo, tư duy phân tích, tư duy hệ thống, trình độ kỹ thuật số, tính tò mò và học hỏi suốt đời, nhanh nhẹn, linh hoạt và có sức chống chịu.
UBND TPHCM xác định nhu cầu về các kỹ năng mới trong nền kinh tế số phát triển theo ba hướng:
- Kỹ năng công nghệ số nền tảng cho mọi ngành nghề
- Kỹ năng chuyên môn về công nghệ thông tin trong lĩnh vực sản xuất sản phẩm, dịch vụ công nghệ số
- Kỹ năng hỗ trợ về công nghệ số để thay đổi cách xử lý công việc
TPHCM sẽ thành lập hội đồng chuyên trách để xác định và định hướng phát triển các kỹ năng cần thiết cho tương lai. Hội đồng này sẽ xác định bộ kỹ năng cơ bản và phổ cập hóa chúng cho mọi tầng lớp học sinh, đồng thời thúc đẩy giáo dục và đào tạo kiến thức kỹ thuật số, phối hợp với doanh nghiệp hỗ trợ tài chính và tạo điều kiện thời gian cho người lao động tái đào tạo kỹ năng.
Với những cam kết chuyển đổi xanh của Việt Nam, nền kinh tế sẽ có những thay đổi về ngành nghề, cách thức sản xuất và kinh doanh. Do đó, TPHCM định hướng phát triển lực lượng lao động cho chuyển đổi xanh, xác định sự dịch chuyển trong nhu cầu lao động xanh cho từng ngành và lĩnh vực cụ thể, từ đó xây dựng các chương trình, chính sách dịch chuyển lực lượng lao động phù hợp.
TPHCM sẽ xác định bộ kỹ năng "xanh" cho từng ngành nghề lĩnh vực, phục vụ cho việc đào tạo người lao động đáp ứng nhu cầu thị trường trong tương lai. Tuy nhiên, do việc làm xanh đòi hỏi trình độ khoa học công nghệ tương đối cao hơn so với việc làm truyền thống, nên quá trình chuyển đổi cần có thời gian, gồm các bước đệm như chuyển lao động từ công việc gây ô nhiễm nặng sang công việc trung lập, sau đó mới sang công việc xanh. TPHCM sẽ có chính sách hỗ trợ người lao động chuyển đổi việc làm xanh, tái đào tạo các kỹ năng cao hơn.
Ngoài việc chuyển đổi lực lượng lao động cho kinh tế số và kinh tế xanh, TPHCM định hướng phát triển nguồn lực lao động cho nghiên cứu phát triển và đổi mới sáng tạo. Thành phố sẽ tuyển dụng, đào tạo và phát triển nhân tài từ sớm bằng nhiều phương pháp, như:
- Thiết kế chương trình học khuyến khích học sinh tìm tòi, sáng tạo
- Tổ chức các cuộc thi khoa học để tìm kiếm tài năng, trao học bổng từ các cấp học thấp
- Tìm kiếm tài năng trẻ, cấp học bổng để xây dựng lực lượng cán bộ nghiên cứu nòng cốt thông qua hệ thống giáo dục (đặc biệt là hệ thống trường chuyên, trọng điểm)
TPHCM sẽ đào tạo và nâng cao trình độ của nhân lực nghiên cứu khoa học thông qua triển khai nhiệm vụ nghiên cứu, phát triển công nghệ tại các cơ sở nghiên cứu, đào tạo có uy tín ở trong và nước ngoài. Thành phố đặt mục tiêu phát triển đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành đẳng cấp quốc tế, phát triển nhân lực khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo cho doanh nghiệp và cả nhân lực quản lý nhà nước.