Những cáo buộc nặng nề vừa được đưa ra trong vụ đại án đăng kiểm Việt Nam, cho thấy hành vi tham nhũng có tổ chức, có hệ thống và kéo dài trong nhiều năm. Theo cáo trạng, cựu Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam đã yêu cầu đảm bảo lợi ích của mình "là cao nhất" khi nhận hối lộ từ việc thẩm định hồ sơ thiết kế xe cơ giới.
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân TP HCM, trong cuộc họp sau khi nhậm chức Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam, ông Đặng Việt Hà đã yêu cầu các phòng chuyên môn "phải đảm bảo lợi ích của Cục trưởng cao nhất" trong việc nhận hối lộ khi thẩm định hồ sơ thiết kế.
Ngoài ông Hà, cựu quyền Trưởng phòng Kiểm định xe cơ giới (VAR) Trần Anh Quân và cựu Cục trưởng Trần Kỳ Hình cũng bị truy tố về tội Nhận hối lộ và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Phòng VAR chịu trách nhiệm thẩm định thiết kế, nghiệm thu cải tạo xe cơ giới và xe máy chuyên dùng. Các bị can đã lợi dụng vị trí công tác để bỏ qua lỗi trên hồ sơ thiết kế, cấp giấy chứng nhận trái quy định và nhận hối lộ từ các công ty.
Khoảng tháng 3/2019, Trần Anh Quân được bổ nhiệm làm quyền Trưởng phòng VAR. Quân cùng các đăng kiểm viên đã thống nhất chia tiền hối lộ hàng tháng theo tỷ lệ: Quân 700.000 đồng/hồ sơ, các phó phòng VAR mỗi người 100.000 đồng/hồ sơ, nhân viên văn phòng mỗi người 50.000 đồng/hồ sơ.
Quân tiếp tục chia cho ông Trần Kỳ Hình 60 triệu đồng/tháng và ông Đặng Việt Hà 20 triệu đồng/tháng.
Đến tháng 8/2021, khi ông Hình nghỉ hưu, ông Đặng Việt Hà được bổ nhiệm làm Cục trưởng. Trong một cuộc họp với lãnh đạo phòng VAR, ông Hà yêu cầu báo cáo chính xác số liệu hồ sơ thẩm định thiết kế và "phải bảo đảm lợi ích của Hà là cao nhất".
Theo đó, tỷ lệ chia tiền mới được chốt là: Hà 400.000 đồng/hồ sơ, Quân 300.000 đồng/hồ sơ, các phó phòng mỗi người 100.000 đồng/hồ sơ, quỹ ngoại giao 140.000 đồng/hồ sơ, nhân viên văn phòng mỗi người 40.000 đồng/hồ sơ.
Quân hàng tháng tính toán số tiền hối lộ nhận được và đưa cho ông Hà tại phòng làm việc. Đến tháng 10/2022, cơ quan công an phát hiện và xử lý sai phạm tại các đơn vị đăng kiểm khiến các bị can không thực hiện hành vi vi phạm nữa.
Tháng 12/2022, ông Hà lo sợ bị công an phát hiện đã trả lại cho Quân 5 tỷ đồng. Sau đó, ông Hà còn đưa 100.000 USD cho Nguyễn Văn Chung để tìm hiểu thông tin điều tra và "chạy" cho mình không bị xử lý.
Quá trình điều tra, Quân khai nhận hành vi và cho biết đã hưởng lợi hơn 11,5 tỷ đồng. Ngoài số tiền hưởng lợi từ phòng VAR, ông Hà và ông Hình còn nhận tiền hối lộ từ một số trung tâm đăng kiểm.
Cơ quan công tố xác định, ông Hà phải chịu trách nhiệm hình sự về tổng số tiền nhận hối lộ là hơn 40 tỷ đồng. Tổng số tiền hối lộ mà ông Hà và ông Hình hưởng lợi lần lượt là gần 8,8 tỷ đồng và 6,5 tỷ đồng.
Ngoài các sai phạm tại Cục Đăng kiểm Việt Nam, cơ quan tố tụng còn làm rõ sai phạm tại nhiều trung tâm đăng kiểm khác. Trong vụ án này, có hơn 250 bị can liên quan, trong đó có 132 cán bộ, nhân viên Cục đăng kiểm và các trung tâm đăng kiểm bị xử lý về tội Nhận hối lộ.
Đại án đăng kiểm được đánh giá là vụ tham nhũng có tổ chức, hành vi có hệ thống, liên tục, nhiều cấp độ. Từ khi điều tra sai phạm, công an 49 địa phương đã khởi tố 114 vụ án, với hơn 800 bị can.