Tuổi thọ và Xu hướng Dân số Việt Nam: Thực trạng và Vấn đề

Việt Nam đang trải qua những thay đổi đáng kể về nhân khẩu học, với tuổi thọ trung bình tăng, tuổi thọ khỏe mạnh thấp và mức sinh giảm. Bài viết này phân tích những xu hướng này, bao gồm tuổi thọ, tuổi thọ khỏe mạnh, tuổi thọ trung bình giữa các địa phương, mất cân bằng giới tính và mức sinh ở Việt Nam.

Tuổi thọ và Xu hướng Dân số Việt Nam: Thực trạng và Vấn đề

Tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đã tăng đáng kể trong những năm gần đây, đạt 73,7 vào năm 2023. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn so với mức trung bình toàn cầu là 73,9. Trong khi tuổi thọ trung bình của nữ giới là 76,5, thì nam giới chỉ đạt 71,1.

Mặc dù tuổi thọ trung bình đang tăng, nhưng tuổi thọ khỏe mạnh ở Việt Nam vẫn còn thấp, chỉ đạt 65 tuổi. Điều này có nghĩa là người Việt Nam đang sống những năm cuối đời trong tình trạng bệnh tật và mất sức.

Tuổi thọ trung bình khác nhau đáng kể giữa các thành phố và vùng miền. TP.HCM có tuổi thọ trung bình cao nhất (76,2), trong khi các tỉnh miền núi như Quảng Trị, Điện Biên và Kon Tum có tuổi thọ trung bình thấp nhất (dưới 70).

Tỷ số giới tính khi sinh của Việt Nam là 112 bé trai/100 bé gái, phản ánh tình trạng mất cân bằng giới tính đáng báo động. Tình trạng mất cân bằng này có thể dẫn đến nhiều vấn đề xã hội, bao gồm khó khăn trong hôn nhân, gia tăng tệ nạn mại dâm và buôn bán phụ nữ.

Việt Nam đang phải đối mặt với tình trạng giảm sinh nhanh chóng. Tỷ lệ gia tăng dân số đã giảm mạnh từ 3,9% vào năm 1960 xuống còn 0,95% vào năm 2021. Nếu mức sinh tiếp tục giảm, dân số Việt Nam dự kiến sẽ giảm đáng kể trong những thập kỷ tới.

Tuổi thọ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm dinh dưỡng, tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, lối sống và môi trường. Nâng cao chất lượng dinh dưỡng, cải thiện tiếp cận chăm sóc sức khỏe và khuyến khích lối sống lành mạnh có thể góp phần tăng tuổi thọ.

Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức liên quan đến xu hướng nhân khẩu học. Tăng tuổi thọ khiến gia tăng gánh nặng cho hệ thống y tế và phúc lợi xã hội. Tình trạng giảm sinh có thể dẫn đến thu hẹp lực lượng lao động và đòi hỏi phải điều chỉnh các chính sách xã hội.

Để giải quyết các vấn đề nhân khẩu học, Việt Nam cần tập trung vào việc nâng cao tuổi thọ khỏe mạnh, giảm mất cân bằng giới tính và ổn định mức sinh. Các biện pháp bao gồm đầu tư vào dinh dưỡng, dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục, đồng thời thúc đẩy bình đẳng giới và hỗ trợ các gia đình có con.

Chính phủ Việt Nam đã thực hiện một số chính sách dân số nhằm giải quyết các xu hướng nhân khẩu học này. Điều này bao gồm Chương trình hành động về già hóa dân số và Chiến lược quốc gia về dân số và phát triển trong giai đoạn 2011-2030.

Tuổi thọ và xu hướng dân số của Việt Nam sẽ tiếp tục thay đổi trong những năm tới. Cải thiện điều kiện sống, tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe và các yếu tố xã hội khác sẽ là những yếu tố quyết định triển vọng của người dân Việt Nam.