Công tác tuyển sinh quân sự đang gặp nhiều khó khăn khi tỷ lệ thí sinh đăng ký giảm. Trong 3 năm qua, tỷ lệ này liên tục sụt giảm do nhiều nguyên nhân, chủ yếu là tỷ lệ thí sinh mắc tật khúc xạ ngày càng cao. Bộ Quốc phòng đã đưa ra một số giải pháp khắc phục, như bổ sung thêm phương thức xét tuyển và chuẩn bị tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực riêng.
Theo Trung tướng, TS Nguyễn Văn Oanh, Cục trưởng Cục Nhà trường, Phó Trưởng ban Tuyển sinh quân sự, có trên 10 nguyên nhân dẫn đến khó khăn trong tuyển sinh quân sự. Trong đó, nguyên nhân chính là tỷ lệ thí sinh mắc tật khúc xạ của các trường THPT ngày càng cao. Hầu hết các trường quân đội yêu cầu thí sinh không mắc tật khúc xạ. Chỉ 3 trường khối quân sự (Học viện Kỹ thuật Quân sự, Học viện Quân y, Học viện Khoa học Quân sự) và một số ngành tại Học viện Phòng không Không quân chấp nhận thí sinh mắc tật khúc xạ, nên lượng thí sinh bị thu hẹp.
Ngoài ra, cơ cấu kinh tế dịch chuyển cũng là một nguyên nhân khác. Các ngành nghề khác đem lại cơ hội tốt hơn, mức lương cao hơn nên nhiều thí sinh không muốn vào quân đội. Họ muốn làm công ăn lương ở các khu công nghiệp, mỗi ngày 8 tiếng, sau đó có thể về với gia đình và nhận mức lương 7-8 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, mức lương quân đội thấp hơn so với năng lực, thời gian và công sức bỏ ra. Chưa kể, quân nhân còn phải sẵn sàng chiến đấu, rất áp lực và vất vả.
Một lý do nữa là trước đây, các gia đình cho con vào quân đội để được bố trí công ăn việc làm và không mất học phí. Tuy nhiên hiện nay, các gia đình sinh ít con hơn, kinh tế cũng phát triển hơn nên việc được miễn học phí không còn là yếu tố thu hút các em vào khối ngành quân đội.
Để khắc phục những khó khăn trong tuyển sinh quân sự, Bộ Quốc phòng đã đưa ra một số giải pháp. Một trong những giải pháp đó là đa dạng hình thức xét tuyển. Năm nay, các trường quân đội bổ sung thêm hai phương thức xét tuyển khác, bao gồm xét kết quả kỳ thi đánh giá năng lực do các trường đại học trong nước tổ chức (không quá 20% chỉ tiêu) và xét tuyển dựa vào học bạ THPT.
Trung tướng Oanh cho biết, từ năm 2025, khối trường quân đội sẽ tổ chức một kỳ thi đánh giá năng lực riêng. Bài thi sẽ kiểm tra kiến thức tổng hợp gồm Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Bài thi tổng hợp kiến thức Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội. Các trường khối quân đội sẽ dành tối đa khoảng 30% chỉ tiêu xét tuyển bằng hình thức đánh giá năng lực và sẽ rút kinh nghiệm, điều chỉnh chỉ tiêu để phù hợp cho các năm sau.
Ngoài ra, các trường quân đội cũng đẩy mạnh tư vấn tuyển sinh, tuyên truyền hướng nghiệp để thu hút thí sinh. Các trường tổ chức nhiều chương trình giao lưu, gặp gỡ với học sinh, phụ huynh để giới thiệu về các ngành nghề trong quân đội, cơ hội việc làm và chế độ đãi ngộ của quân nhân.
Việc tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực riêng của khối trường quân đội là một bước tiến quan trọng trong công tác tuyển sinh quân sự. Kỳ thi này sẽ giúp tuyển chọn được những thí sinh có năng lực thực sự, phù hợp với các ngành nghề trong quân đội. Kỳ thi cũng đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong quá trình tuyển sinh.
Kỳ thi đánh giá năng lực riêng của khối trường quân đội sẽ được tổ chức trên máy tính, tương tự như kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội. Bài thi sẽ kiểm tra kiến thức tổng hợp, bao gồm các môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội.
Các trường khối quân đội sẽ dành tối đa khoảng 30% chỉ tiêu xét tuyển bằng hình thức đánh giá năng lực. Sau khi có kết quả kỳ thi, các trường sẽ tiến hành xét tuyển theo quy chế tuyển sinh của Bộ Quốc phòng.
Việc tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực riêng của khối trường quân đội được kỳ vọng sẽ giúp thu hút được nhiều thí sinh có năng lực vào các ngành nghề trong quân đội, đáp ứng nhu cầu tuyển dụng của quân đội trong giai đoạn mới.