Vua Duy Tân, vị vua thứ 11 của triều Nguyễn, từng lưu đày ở châu Phi và có một kết cục bi thảm khi trở về nước. Cùng tìm hiểu về cuộc đời đầy thăng trầm của vị vua này.
Vua Duy Tân (1900 - 1945), tên thật là Nguyễn Phúc Vĩnh San, là vị vua thứ 11 của triều Nguyễn. Ông lên ngôi vào năm 1907 khi mới 7 tuổi và tại vị cho đến năm 1916, khi bị thực dân Pháp đưa sang châu Phi do có ý định chống đối chính quyền đô hộ.
Vua Duy Tân là người có tư tưởng chống Pháp quyết liệt. Ngay từ khi lên ngôi, ông đã tham gia các cuộc họp bí mật với Việt Nam Quang phục Hội do Phan Bội Châu lãnh đạo. Năm 1916, âm mưu chống Pháp của vua Duy Tân bị bại lộ và ông bị bắt giữ, đày sang châu Phi cùng vua cha Thành Thái.
Trong thời gian lưu đày, vua Duy Tân cư trú tại thành phố Sain-Denis, châu Phi. Ông từ chối sống trong biệt thự sang trọng mà thực dân Pháp bố trí và chọn sống trong một căn nhà thuê cùng gia đình. Ông đăng ký học ngành kỹ thuật vô tuyến điện và mở cửa hàng sửa chữa điện.
Năm 1939, Thế chiến thứ Hai nổ ra, vua Duy Tân quyết định gia nhập lực lượng Đồng minh chống phát xít Đức. Ông phục vụ trong quân Đồng minh với cấp bậc hạ sĩ vô tuyến và có nhiều đóng góp trong công tác thu thập tin tức phục vụ cho lực lượng kháng chiến.
Sau khi Thế chiến thứ Hai kết thúc, vua Duy Tân lên kế hoạch trở về Việt Nam. Tuy nhiên, vào tháng 12 năm 1945, khi đáp chuyến bay từ Cộng hòa Trung Phi về Resunion để đón Giáng sinh cùng gia đình, máy bay chở ông đã gặp nạn và ông đã qua đời ở tuổi 45.
Năm 1987, thi hài của vua Duy Tân được đưa về Việt Nam và an táng tại Lăng Dục Đức bên cạnh lăng vua Thành Thái. Đến nay, ông vẫn được người dân Việt Nam nhớ đến như một vị vua yêu nước, chống Pháp kiên cường.
Để ghi nhớ công lao của vua Duy Tân, nhiều công trình công cộng và đường phố được đặt tên theo tên ông. Trong đó, phố Duy Tân nằm tại quận Cầu Giấy, Hà Nội, là một trong những tuyến phố chính của thủ đô. Phố dài khoảng 850m và tập trung nhiều tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại.
Ngoài ra còn có Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Duy Tân ở Đà Nẵng và Trường Trung học phổ thông Duy Tân ở Hà Nội. Đây đều là những trường học chất lượng cao, mang tên vị vua yêu nước để truyền cảm hứng cho các thế hệ học sinh.
Cuộc đời của vua Duy Tân là một câu chuyện đầy thăng trầm, từ ngôi báu đến cảnh lưu đày và kết thúc bằng bi kịch khi trở về nước. Ông là một vị vua yêu nước, có tinh thần chống Pháp kiên cường. Sự hy sinh của ông là nguồn cảm hứng cho mọi người dân Việt Nam.
Ngày nay, khi nhắc đến vua Duy Tân, người ta không chỉ nhớ đến một vị vua anh hùng mà còn nhớ đến một người con của đất nước Việt Nam đã dành cả cuộc đời mình để đấu tranh cho độc lập và tự do.