Vùng đất Bình Đào (Quảng Nam) nổi tiếng với xóm Lá Mùng 5, nơi tập trung hơn 50 hộ dân với 10ha đất chuyên canh trồng cây thuốc nam. Với truyền thống canh tác lâu đời, nơi đây cung cấp nguồn dược liệu quý giá cho các cơ sở Đông y trong và ngoài tỉnh, đặc biệt vào dịp tết Đoan Ngọ.
Vùng đất Bình Đào (huyện Thăng Bình, Quảng Nam) từ lâu đã nức tiếng gần xa với nghề trồng cây thuốc nam. Xóm Lá Mùng 5 gồm 2 thôn Trà Đóa và Vân Tiên, nơi tập trung hơn 50 hộ dân với diện tích trồng cây thuốc nam lên tới 10ha. Theo lời kể của các bậc cao niên, nghề trồng thuốc nam ở đây đã có từ khoảng 200 năm trước, khởi nguồn từ xóm Phường Củi thuộc thôn Trà Đóa. Qua nhiều thế hệ, nghề trồng thuốc nam được lưu truyền và trở thành cây trồng chủ lực của người dân địa phương.
Bà Trần Thị Do (86 tuổi, xóm Phường Củi, thôn Trà Đóa) cho biết, trước đây người dân Bình Đào chỉ trồng cây thuốc nam để sử dụng trong gia đình. Tuy nhiên, sau khi trở thành vùng bến sông sầm uất, nhu cầu về thảo dược tăng cao, người dân bắt đầu nhân giống và mở rộng diện tích trồng, đáp ứng nhu cầu thị trường.
Cây thuốc nam ở đây được người dân gọi chung là "lá mùng 5", bởi dịp tết Đoan Ngọ chính là thời điểm thu hoạch và tiêu thụ mạnh mẽ nhất. Tuy nhiên, ngoài nhu cầu sử dụng vào dịp đặc biệt này, nguồn dược liệu từ Bình Đào cũng cung cấp quanh năm cho các cơ sở Đông y.
Vào vụ thu hoạch tết Đoan Ngọ, người dân bắt đầu cắt lá từ cuối tháng 4 âm lịch. Bà Lê Thị Hành (68 tuổi, tổ 4, thôn Trà Đóa) cho biết, gia đình bà trồng gần 4 sào đất các loại cây thuốc nam như hoắc hương, hoa khóm, mã đề... Phần lớn diện tích đã được thu hoạch và bán cho thương lái, chỉ còn lại số ít để bán dần đến ngày mùng 5/5.
Ông Nguyễn Tấn Hùng, một người dân ở thôn Trà Đóa, cho biết trồng cây thuốc nam mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với trồng lúa hay hoa màu. Bình quân mỗi sào đất trồng thuốc nam có thể thu nhập khoảng 25-30 triệu đồng/vụ, trong khi đó cùng diện tích trồng lúa chỉ thu về khoảng 15 triệu đồng/vụ. Nhiều gia đình có cả ha đất trồng thuốc, thu nhập lên tới trăm triệu đồng mỗi vụ.
Các loại cây thuốc nam thường được người dân trồng là hoắc hương, rẻ quạt, rễ tranh sang, cam thảo dây, cam thảo đất, chè cát, măng sợi, cây hoa khóm... Tất cả đều được canh tác theo phương pháp sạch, không sử dụng chất hóa học mà chỉ dùng phân hữu cơ tự nhiên để chăm sóc. Người dân cũng chia sẻ rằng thổ nhưỡng và khí hậu đặc trưng của vùng đất này góp phần tạo nên hương vị đặc trưng và tăng dược tính của cây thuốc.
Ngoài nghề trồng thuốc nam, người dân ở các bìa rừng nơi vùng quê Quảng Nam còn có nghề đi hái lá "mùng 5". Họ lặn lội vào những cánh rừng sâu để thu thập những loại lá thuốc quý hiếm, khó trồng. Nghề hái lá giúp họ có thêm thu nhập đáng kể ngoài việc đồng áng.
Xóm Lá Mùng 5 đã trở thành thương hiệu về nghề trồng thuốc nam của xứ Quảng. Với truyền thống lâu đời và sự tỉ mẩn của người trồng, nguồn dược liệu từ vùng đất này luôn được người dân trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Những vườn cây lá thuốc xanh mướt không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn lưu giữ những tinh hoa y học cổ truyền của dân tộc Việt Nam.